Kolejnym odczynnikiem reagującym z wybranymi jonami 3 grupy, jest nadtlenek wodoru H2O2. Stosujemy go najczęściej w postaci 3% roztworu wodnego.
Przypomnijmy sobie główne etapy redukcji tlenu cząsteczkowego O2 w roztworach wodnych. W sumarycznym czteroclektronowym procesie możemy wyróżnić co najmniej dwa etapy dwuelektronowe:
śród. kwaśne śród. zasadowe
śród. kwaśne śród. zasadowe
2) H202 + 2 H' + 2 e £ 2 H20
H202 + 2e 2 2 HO'
„Centralne” położenie H2C>2 sugeruje nam dwoistość jego zachowań w reakcjach redoks:
wobec reduktorów może być utleniaczem (H2O2 + 2 c => 2 HO lub 2 H20), a wobec utleniaczy (oczywiście silniejszych ) - reduktorem (H2O2 => 02 + 2 e).
H2O2 w stosunku do jonów : Fe1’. Co1', Ni1*, Mn1’ i Cr2’(lub osadów ich wodorotlenków) wykazuje w środowisku zasadowym działanie utleniające:
Fe(OHY> + HO"
MOH)3 + c
2
T
2N1£0H)2 + II202 — jasno-ziclony
2 Ni(OH)x
czarny
W analogicznych reakcjach:
2 CpęOHh + H2Q? - 2£o(OH))
różowy brunatny
Widoczne czernienie osadu następuje w bardziej stężonych roztworach H202 (pl!>14).
Zgodnie z wcześniejszymi uwagami, Mn(OH)? utleniany jest łatwo do uwodnionego Mn O?:
Mn(OH), 4- H>0? MnO, + 2 H,0 biały cicmno-brunatny
Po lekkim zalkalizowaniu roztworu, jony Cr3* wytrącają się w postaci szarozielonego CrfOHIi. Jeżeli pH roztworu jeszcze bardziej podniesiemy, ale bez ogrzewania, wówczas powstają rozpuszczalne chromiany(III) zwane też chrominami [Cr(OH)4]~ (czyli Cr02 + 2 H20). Po dodaniu H202 do CKOH)i (lub zielonego roztworu [Cr(OH)4]'), probówkę ogrzewamy. Pojawia się żółte zabarwienie jonów chromianowych(VI) Cr042 :
T
2 Ce(OH)3 + 3 H202 + 4 HO' — 2CrO42' + 8H20
szarozielony iółty
CrtOffli + 5 HO" 2 Cr042' + 4 H20 + 3 c 2 H202 + 2 e 2 2 HO* 3
Dla porównania, reakcja połówkowa utleniania uwodnionego anionu [Cr(OH)4]‘
ma postać:
[Cr(OH)4] + 4 HO' 2 CrO,2'+ 4 II20 + 3 e
zielony żółty
63
MQH)2 + H202 — 2 Fe(OH).
zielona wy rdzawy