skanuj0042

z tego samego poziomu, synchronicznych. Czyli wyłania się typy równo-czasowe ze względu współwystępowanie z sobą różnych typów (czy podtypów). Wyniki muszą być zgodne w obu płaszczyznach (pionowej i poziomej ; określane jest to jako „próba krzyżowa”). Schemat ten jest poddawany kontroli empirycznej - stratygrafii poziomej i pionowej, znalezisk zespołowych pochodzących z tego samego obszaru. Wszystko to pozwala na poprawne wyłonienie ciągów typologiczno-chronołogicznych. Wyjaśnienia wymaga termin Monteliusa „ znalezisko zamknięte”, a oznacza on w przybliżeniu zespół w którym wszystkie elementy są równoczasowe.

Metodę typologiczną w powiązaniu z chronologią stosuje się do dziś w różnych modyfikacjach

(odrzucając „rozwój” formy). Obecnie rozróżnia się wyraźnie czas wytworzenia wytworu i jego funkcjonowania a moment jego zdeponowania. Wyznaczenie ich jest szczególnie trudne przy skomplikowanej stratygrafii. Należy też uwzględniać rolę procesów podepozycyjnych.

Metoda ta jest powszechnie stosowana, odegrała fundamentalną rolę w rozwoju archeologii ale specyficznemu eksperymentowi poddał ją H. Klein (1953), przedstawiciel szkoły niemieckiej w archeologii. Zastosował w niej rygory analizy statystycznej i przeprowadził ją na wytworach metalowych pochodzących z cmentarzyska. Wyniki są następujące : rozważane zbiory przedmiotów muszą być homogeniczne co do surowca, czynności wytwórczych .technologicznych i wówczas wyniki typologii i analizy statystycznej są zbieżne . Zbiory takie mają rozkład normalny, który obrazuje krzywa Gaussa. Natomiast branie pod uwagę wytworów naprawianych, czy wykonanych z różnych surowców wyklucza możliwość założenia, że proces wytwórczy był homogeniczny. W tym kontekście typologia Monteliusa odstępuje w dużym stopniu od powyższego wymogu i dla wielu zespołów, dla których została zastosowana, nie powinna być stosowana.