242
Gdy rozmiary źródła światła są małe w porównaniu z jego odległością r od oświetlanej powierzchni (tj. w przypadku punktowego źródła światła), natężenie oświetlenia znajduje się z wzoru:
gdzie / jest światłością źródła. Zatem całkowity strumień promieniowania <X> /.mniejsza się ze wzrostem odległości zgodnie z prawem:
(8)
(9)
0 = ES = (I/r2)S.
Podstawiając zależność (8) do wzoru (5) otrzymujemy: ij. ~ ne-(j/hv)0 ~ 1/r2.
Pozostawiamy układ połączeń z poprzedniej części ćwiczenia. Wartość napięcia pomiędzy elektrodami fotokomórki powinna być stała i równa warto-, soi wskazanej w instrukcji laboratoryjnej. Osłaniamy fotokomórkę nieprzezroczystą osłoną i notujemy natężenie prądu k, odpowiadające prądowi “ciemnemu”. Naprzeciw fotokomórki ustawiamy punktowe źródło światła. Zmieniamy odległość r źródła od fotokomórki od 1 m do 0,5 m i notujemy odpowiadające im natężenia prądu i. Wyniki pomiarów zapisujemy w tabeli 2.
Tabela 2
~220 V
transformator dzielnik
izolujący napięcia
Rys.4. Schemat połączeń elektrycznych do obserwacji charakterystyki prądowo-napięciowej fotokomórki
Zadanie 3
Obserwacja charakterystyk prądowo-napięciowych fotokomórki i fotooporu.
a. Zestawiamy układ elektryczny zgodnie ze schematem przedstawionym na rys.4. Fotokomórka zasilana jest z autotransformatora napięciem zmiennym, którego wartość jest podana w instrukcji laboratoryjnej. Włączamy napięcie zasilające żarówkę. Na ekranie oscyloskopu obserwujemy zależność prądu płynącego przez fotokomórkę w funkcji przyłożonego napięcia przy stałym natężeniu światła.
Zmieniając natężenie światła (poprzez zmianę odległości żarówka - fotokomórka lub zmianę napięcia zasilającego żarówkę) przy ustalonym napięciu przyspieszającym obserwujemy wpływ zmian strumienia światła na kształt charakterystyki.
b. Zastępujemy fotokomórkę fotooporem. Wartość napięcia zasilającego podana jest w instrukcji laboratoryjnej. Obserwujemy charakterystyki: prądo-wo-napięciowąi oświetleniową.