skanuj0147

Ćwiczenie 2

BADANIE OPORÓW TARCIA W MINIATUROWYCH ŁOŻYSKACH TOCZNYCH

2.1. CEL ĆWICZENIA

Celem ćwiczenia jest doświadczalne wyznaczenie momentu oporów ruchu w ułożyskowaniu, w którym zastosowano łożyska toczne z pośrednimi elementami tocznymi.

2.2. WPROWADZENIE

Łożyska toczne są bardzo precyzyjnymi i trudnymi do wykonania elementami konstrukcyjnymi. Niewątpliwe zalety spowodowały podjęcie ich produkcji przez specjalne fabryki, co przyczyniło się do rozpowszechnienia stosowania w technice, a to z kolei sprawiło, że podstawowe parametry łożysk znormalizowano w skali międzynarodowej.

W urządzeniach precyzyjnych i mechatronicznych znajdują zastosowanie łożyska toczne o średnicy czopa od nawet mniejszej niż 1 mm do najwyżej kilkunastu milimetrów. Specyficznymi cechami miniaturowych łożysk tocznych są m.in. [7]:

—    małe wymiary i związana z tym konieczność stosowania niekiedy łożysk o specjalnej konstrukcji, np, bez pierścienia wewnętrznego,

—    przenoszenie małych sił, a więc praca w warunkach niedociążenia,

—    o przydatności łożyska decyduje nie jego nośność, ale zachowanie stałego położenia osi obrotu (na co wpływ mają bicie, luzy oraz podatność łożyska), cichobieżność łożyska oraz mała wartość momentu tarcia, szczególnie

>zaś mała zmienność tego momentu spowodowana czynnikami zewnętrznymi (prędkość, obciążenie, temperatura).

2.2.1. Opory ruchu łożysk tocznych

Przyczynami oporów tarcia w łożyskach tocznych są:

A. Histereza odkształceń w miejscu styku elementów tocznych

Podczas toczenia sprężystych ciał [5,7], wywołanego momentem siły 5, obszar wchodzący w styk jest ściskany, natomiast wychodzący odprężany

21