skanuj0167

332

n = kl,    (14)

gdzie k jestjwspółczynnikiem proporcjonalności. Podstawiając (14) do równania (13) otrzymamy:

Inn = ln7i₀ - p.x,    (15)

gdzie no oznacza liczbę zliczeń bez absorbenta. Wykresem równania (15) jest prosta, której nachylenie jest równe współczynnikowi absorpcji badanego materiału. Wyznaczamy go metodą regresji liniowej.

Wykonując pomiar musimy zdawać sobie sprawę z tego, że licznik G-M zlicza nie tylko cząstki /? wypromieniowane przez preparat radioaktywny. Do licznika wpadają również cząstki jonizujące, pochodzące z promieniowania

Rys.3. Schemat blokowy aparatury pomiarowej: G-M - licznik Geigera-Milllera, A - absorbent, Ź - źródło fi

¹    Wtórnik katodowy to wzmacniacz z ujemnym sprzężeniem zwrotnym, który charakteryzuje się małą pojemnością wejściową oraz małą opornością wyjściową. Używa się go jako elementu dopasowującego pomiędzy urządzeniami o dużych opornościach wyjściowych i urządzeniami (obwodami) o dużych pojemnościach wejściowych.

²    Przelicznik to urządzenie elektroniczne, w którym liczba impulsów na wyjściu jest N razy

ll mniejsza niż liczba impulsów podawanych na wejście. Stosuje się go wtedy, gdy częstotliwość jl    podawanych impulsów jest tak duża, że licznik mechaniczny nie nadąża z ich rejestrowaniem.

kosmicznegp, od zanieczyszczeń radioaktywnych znajdujących się w powietrzu oraz promieniowanie y, które na ogół towarzyszy promieniowaniu fi. Te dodatkowe zliczenia stanowią tło pomiarowe dla interesującego nas promieniowania fi. Aby je wyeliminować z pomiarów, przykrywamy preparat promieniotwórczy kilkumilimetrową (4-^-5 mm) warstewką metalu, np. aluminium i wyznaczamy liczbę zliczeń n_t w określonym przedziale czasu At. Promieniowanie fi nie przenika przez taką przesłonę, a dla promieniowania y taka warstewka nie stanowi zapory. Liczba zliczeń pochodząca tylko od cząstek fi z preparatu jest równa różnicy zliczeń n - n_t.

Ze względu na przypadkowy charakter procesu promieniotwórczego oraz skończony czas martwy licznika, rzeczywista liczba zliczeń jest większa niż na to wskazuje przelicznik. Niepewność pomiarowa S_n (odchylenie standardowe), związana z przypadkowym charakterem procesu rozpadu promieniotwórczego jest równa pierwiastkowi z liczby zliczeń:

S„ =4n.

Czas zliczania dobieramy tak, by niepewność względną: SJn była rzędu 1 -5- 3%. Poprawioną, ze względu na czas martwy zy liczbę zliczeń wyznaczamy ze wzoru:    :

n _N t-r n t

gdzie: N- liczba zliczeń po uwzględnieniu czasu martwego, n - mierzona liczba zliczeń, n, - tło, r- czas martwy licznika, t - czas zliczeń. Po przekształceniu i uwzględnieniu tła otrzymamy:

l-(«- n_t)r/t

(16)