Homozygota to osobnik (komórka) posiadający identyczne allele danego genu (np. aa lub AA) na chromosomach. Homozygoty wytwarzają zawsze gamety identyczne pod względem materiału genetycznego. Homozygotyczność może dotyczyć jednego, kilku lub nawet wszystkich genów w organizmie. Wyróżnia się homozygoty dominujące (AA) i homozygoty recesywne (aa).
Heterozygota to osobnik (komórka) posiadający zróżnicowane allele tego samego genu (np. aA) w tym samym locus na chromosomach homologicznych. Gamety heterozygot mogą być różne, tzn. mogą zawierać zupełnie odmienny materiał genetyczny