uz
4

Rozdział 1

Rodzaje wiedzy chronionej w przedsiębiorstwie

Istnieje wiele podziałów wiedzy, z interesującego nas punktu widzenia. J. Czupiał dzieli wiedzę na naukę oraz technikę (wiedzę techniczną). Nauka to wiedza ogólna, której celem jest poznanie. Wiedza techniczna służy natomiast uzyskaniu efektów gospodarczych. Stosuje też inny podział — na wiedzę pisaną i niepisaną, przy czym wiedzę niepisaną utożsamia z know-how²³. T. Chęciński operuje pojęciem „myśli”, rozumiejąc np. przez myśl techniczną: „osiągnięcia nauki i techniki w formie niematerialnej Zalicza tu: patenty, licencje, w tym na stosowanie prac badawczych, doświadczeń produkcyjnych utrzymywanych w poufności, dokumentacje projektowe itp., consulting wówczas, gdy występuje samodzielnie²⁴. B. Kacprzyński wyróżnia wiedzę powszechnie dostępną, wiedzę o ograniczonej dostępności i patenty (wiedza dostępna za zgodą właściciela)²⁵. W ślad za J. Durajem, który wyróżnia trzy rodzaje umiejętności, wiedzę podzielić można na techniczną, społeczną i koncepcyjną²⁶. Twórcy koncepcji zarządzania wiedzą (zwanej też spiralą wiedzy) Japończycy I. Nonaki i H. Takeuchi dzielą wiedzę na dostępną i ukrytą. Wiedza dostępna w przeciwieństwie do ukrytej daje się opisać²⁷. Wiedza ukryta to taka, która nie da się do końca wyjaśnić, ani nie da się opisać w sposób sformalizowany, czyli za pomocą słów, znaków, symboli, liczb itd. Zalicza się tu wiedzę, która „wypływa z doświadczenia i która jest trudna do wyartykułowania”. Obejmuje ona osobiste przekonania,

²³    Red. J. Czupiał, Ekonomika innowacji, Wyd. AE, Wrocław 1994, s. 8.

²⁴    T. Chęciński, Międzynarodowa wymiana handlowa myśli naukowo-technicznej,

PWE, Warszawa 1976, s. 7.

²⁵ B. Kacprzyński, Polityka proinnowacyjna, w: Nauka - Technolc '    ^

darka, KBN, Warszawa 1995, s. 124.

^ I rVnr-ai    alrnnnmilri r

²⁶    ]. Duraj, Podstawy ekonomiki przedsiębiorstwa, PWE, Warszawa

²⁷    M. Strojny, Zarządzanie wiedzą. Ogólny zarys koncepcji, „Przeg cji” 2000 nr 2, s. 22.