uz
6

icuzą chronioną w przedsiębiorstwie 19

Wiedza utajniona to wiedza stanowiąca nie ujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, handlowe lub organizacyjne przedsiębiorstwa, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności. Gospodarcze wykorzystanie tej wiedzy jest możliwe tylko za zgodą jej posiadacza.

Zarówno wiedza jawna chroniona, jak i wiedza utajniona przekształca się po upływie pewnego czasu w wiedzę wolną, przy czym wiedza utajniona zanim się stanie wiedzą wolną może przekształcić się w wiedzę jawną chronioną. Przekształconą wiedzę chronioną w wiedzę wolną nazwiemy wiedzą odzyskaną (rys. 1). Wiedza odzyskana może być źródłem wielu innowacji. Można znaleźć tu szereg rozwiązań, które pomimo pewnego ekonomicznego i moralnego zużycia, nadają się do wykorzystania.

Źródło: Opracowanie własne.

Rys. 1. Przekształcenia wiedzy w przedsiębiorstwie

Wiedza jawna chroniona i wiedza utajniona tworzą kategorią wiedzy, którą nazwiemy wiedzą chronioną (rys. 2). Wiedza chroniona to wytwory umysłu ludzkiego, które egzystują w sensie prawnym i majątkowym niezależnie od produktów, czy usług których dotyczą.

W praktyce gospodarczej przedsiębiorstwa wykorzystują wiedzę chronioną na trzy sposoby: wyłącznie wiedzę jawną chronioną, wyłącznie wiedzę utajnioną, a najczęściej równocześnie jawną chronioną i utajnioną. Wiedza jawna chroniona jest często ściśle powiązana z wiedzą utajnioną. Np. rozwiązaniu w postaci chronionego patentem wynalazku towarzyszy często wiedza utajniona (know-how).

Ochrona może być udzielona przy zastosowaniu odpowiednich procedur rejestracyjnych, prowadzących w efekcie do wydania okre-