weglowodory0

W ęglowodory

Zadanie 773 (3 pkt.)

Reakcje katalitycznego bromowania benzenu, nitrowania benzenu i sulfonowania benzenu są przykładami reakcji podstawiania elektrofilowego. Podaj wzory jonów będących w każdej z tych reakcji odczynnikami elektrofilowymi.

Czynnik elektrofilowy w reakcji bromowania benzenu	Czynnik elektrofilowy w reakcji nitrowania	Czynnik elektrofilowy w reakcji sulfonowania

Zadanie 774 (2pkt.)

W odniesieniu do obiektów biorących udział w reakcji polarnej chemicy wprowadzili pojęcia nukleofil i elektrofil. Nukleofil to indywiduum molekularne, które „lubi jądro” czyli ładunek dodatni. W jego strukturze znajduje się atom bogaty w elektrony, który może tworzyć wiązanie w wyniku dostarczenia pary elektronowej do atomu ubogiego w elektrony Elektrofil to indywiduum „lubiące elektrony” a więc zawierające w swojej strukturze atom ubogi w elektrony Może więc tworzyć wiązanie w wyniku akceptacji pary elektronowej pochodzącej od nukleofila. Warto zauważyć, że zdarzają się indywidua molekularne, które mogą występować i jako nukleofil i jako elektrofil w zależności od chemicznych okoliczności reakcji.

Na podstawie: J. McMurry, Chemia Organiczna, Tom 1, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2009

Na podstawie powyższych informacji wskaż, które z poniższych cząsteczek lub jonów można zakwalifikować jako nukleofil, elektrofil bądź jako jeden i drugi.

h₂o no₂⁺ cn^_ nh₃ h₃o⁺

nukleofil	elektrofil	i nukleofil i elektrofil

Zadanie 775 (ipkt.) Pr.XI/2006/Al

Reakcja bromoetanu z wodorotlenkiem potasu może przebiegać na dwa sposoby

H_:0, 20“C

1. CH3CH2Br +	KOH	-► CH3CH2OH + KBr
2. CH3CH2Br +	KOH	etanol, temp. -► CH2=CH2 + KBr + H20

a)    Posługując się podziałem charakterystycznym dla chemii organicznej, określ typ reakcji 1 i reakcji 2.

Typ reakcji 1

Typ reakcji 2:

b)    Podaj dwa czynniki, które decydują o powstawaniu różnych produktów w reakcji bromoetanu z wodorotlenkiem potasu.

Zadanie 776 (7 pkt.) V/2007/Al

Podaj wzór półstrukturalny (grupowy) 2,2,4-trimetylopentanu.

Wzór półstrukturalny (grupowy) 2,2,4-trimetylopentanu

Węglowodory

C3 INFORMACJA DO ZADAŃ 777 i 778

W laboratorium chemicznym alkany można otrzymać kilkoma sposobami, między innymi w reakcji halogenków alkilów z sodem przeprowadzonej w podwyższonej temperaturze. Przemiana ta prowadzi do wydłużenia łańcucha węglowego. Charakterystycznymi dla alkanów są przemiany z substancjami niepolamymi. Taką reakcją jest podstawienie, np. atomu chloru w miejsce atomu wodoru, przebiegające pod wpływem światła lub ogrzania. Powstająca w tej przemianie monochloropochodna może -w podwyższonej temperaturze i w alkoholowym roztworze wodorotlenku potasu - ulegać reakcji eliminacji, tworząc związek nienasycony. Powitały alken przyłącza wodę w obecności kwasu siarkowego(VI), dając alkohol.

Opisane przemiany można przedstawić poniższym schematem.

K

CH3CH3 —2-» CH₃CH₂C1 —3—+ CH₂=CH₂ —4-* CH₃CH₂OH Zadanii/777 (J2 pkt) V/2011/A2

Napisz] Wodując wzory półstrukturalne (grupowe) związków organicznych, równania reakcji oznaczonych na podanym schemacie numerami 1, 3. Skorzystaj z informacji i w równaniach reakcji (nad strzałkami) napisz warunki, w jakich zachodzą te przemiany.

Równania reakcji: 1.

Zadanie TJ8(2 pkt) V/2011/A2

a) Określ, według jakiego mechanizmu: elektrofilowego, nukleofilowego czy rodnikowego przebiega reakcja oznaczona na schemacie numerem 2.

b) Określ, czy nieorganiczny reagent reakcji oznaczonej na schemacie numerem 4 jest czynnikiem elektrofilowym, czy nukleofilowym.

UJ INFORMACJA DO ZADAŃ 779 - 780

Poniżej podano ciąg przemian chemicznych:

H₃C-CH₂-CH₃

■> H₃C-CHC1-CH₃

-> H₃C-CH(OH)-CH₃ 3 I

H₂C=CH-CH₃

Zadanie 779 ffl pkt) Pr.XI/2006/Al

Stosuj ącS-wMry półstrukturalne (grupowe) związków organicznych, napisz równania reakcji przebiegających według podanego schematu.

Równanie 1    ....    ..    ...... .......

Równanie 2: ..

Równanie 3:    .....

Zadani/(780 p pkt) Pr.XI/2006/Al

Podaj nazwy-grup związków, do których można zaliczyć produkty organiczne reakcji 2 i 3.

Produkt reakcji	Nazwa grupy związków organicznych
2
3

189