weglowodory0

Węglowodory

Zadanie 773 (3 pkt)

Reakcje katalitycznego bromowania benzenu, nitrowania benzenu i sulfonowania benzenu są przykładami reakcji podstawiania elektrofilowego. Podaj wzory jonów będących w każdej z tych reakcji odczynnikami elektrofilowymi.

Czynnik elektrofilowy w reakcji bromowania benzenu	Czynnik elektrofilowy w reakcji nitrowania	Czynnik elektrofdowy w reakcji sulfonowania

Zadanie 774 (2pkt.)

W odniesieniu do obiektów biorących udział w reakcji polarnej chemicy wprowadzili pojęcia nukleofil i elektrofil. Nukleofil to indywiduum molekularne, które „lubi jądro” czyli ładunek dodatni. W jego strukturze znajduje się atom bogaty w elektrony, który może tworzyć wiązanie w wyniku dostarczenia pary elektronowej do atomu ubogiego w elektrony Elektrofil to indywiduum „lubiące elektrony” a więc zawierające w swojej strukturze atom ubogi w' elektrony Może więc tworzyć wiązanie w wyniku akceptacji pary elektronowej pochodzącej od nukleofila. Warto zauważyć, że zdarzają się indywidua molekularne, które mogą występować i jako nukleofil i jako elektrofil w zależności od chemicznych okoliczności reakcji.

Na podstawie: J. McMurry, Chemia Organiczna, Tom 1, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2009 Na podstawie powyższych informacji wskaż, które z poniższych cząsteczek lub jonów można zakwalifikować jako nukleofil, elektrofil bądź jako jeden i drugi.

h₂o N0₂⁺ CN' nh₃ h₃o⁺

nukleofil	elektrofil	i nukleofil i elektrofil

Zadanie 775 (3pkt) Pr.XI/20()6/Al

Reakcja bromoetanu z wodorotlenkiem potasu może przebiegać na dwa sposoby

H;0, 20°C

1.    CH₃CH₂Br + K.OH -► CH₃CH₂OH + KBr

etanol, temp.

2.    CH₃CH₂Br + KOH -► CH₂=CH₂ + KBr + H₂0

a)    Posługując się podziałem charakterystycznym dla chemii organicznej, określ typ reakcji 1 i reakcji 2.

Typ reakcji 1

Typ reakcji 2:

b)    Podaj dwa czynniki, które decydują o powstawaniu różnych produktów w reakcji bromoetanu z wodorotlenkiem potasu.

Zadanie 776 (7 pkt.) V/2007/Al

Podaj wzór półstrukturalny (grupowy) 2,2,4-trimetylopentanu.

Wzór półstrukturalny (grupowy) 2,2,4-trimetylopentanu

W ęglowodory

Q INFORMACJA DO ZADAŃ 777 i 778

W laboratorium chemicznym alkany można otrzymać kilkoma sposobami, między innymi w reakcji halogenków alkilów z sodem przeprowadzonej w podwyższonej temperaturze. Przemiana ta prowadzi do wydłużenia łańcucha węglowego. Charakterystycznymi dla alkanów są przemiany z substancjami niepolamymi. Taką reakcją jest podstawienie, np. atomu chloru w miejsce atomu wodoru, przebiegające pod wpływem światła lub ogrzania. Powstająca w tej przemianie monochloropochodna może -w podwyższonej temperaturze i w alkoholowym roztworze wodorotlenku potasu - ulegać reakcji eliminacji, tworząc związek nienasycony. Powstały alken przyłącza wodę w obecności kwasu siarkowego(VI), dając alkohol.

Opisane przemiany można przedstawić poniższym schematem.

CH3CH3 —2—» CH₃CH₂C1 —3—*• CH₂=CH₂ —4^ CH₃CH₂OH ZadanLfe/777 fipkt) V/2011/A2

NapiszJ 'stepując wzory półstrukturalne (grupowe) związków organicznych, równania reakcji oznaczonych na podanym schemacie numerami 1, 3. Skorzystaj z informacji i w równaniach reakcji (nad strzałkami) napisz warunki, w jakich zachodzą te przemiany.

Równania reakcji:

Zadan|e tJSfipkt) V/2011/A2

a) Określ, według jakiego mechanizmu: elektro fi lowego, nukleofilowego czy rodnikowego przebiega reakcja oznaczona na schemacie numerem 2.

b) Określ, czy nieorganiczny reagent reakcji oznaczonej na schemacie numerem 4 jest czynnikiem elektrofilowym, czy nukleofilowym.

£□ INFORMACJA DO ZADAŃ 779 - 780

Poniżej podano ciąg przemian chemicznych:

2

-► H₃C-CH(OH)-CH3

³1

1

H₃C-CH₂-CH3 -► H3C-CHCI-CH3

H₂C=CH-CH3

napisz równania reakcji

H.

r\

Zadanie 779 fi pkt) Pr.XI/2006/Al

Stosuj ąc^-wTOry półstrukturalne (grupowe) związków organicznych, przebiegających według podanego schematu.

Równanie 1

Równanie 2: ..

Rówmmie 3:    .....

ZadanićW80 p pkt) Pr.XI/2006/Al

Podaj nazwy-grup związków, do których można zaliczyć produkty organiczne reakcji 2 i 3.

Produkt reakcji	Nazwa grupy związków organicznych
2
3

189