slanowanie4

I

(Jnrdziel na przekroju ma zarys owalny i wykazuje po jednej stronie rozszerzenie w kształcie rowka, zwanego gardzielowym (siphono-i/h/phus, ryc._32B). Rowek ten jest silnie orzęsiony, a strona, po której się znajduje, jest określana jako brzuszna.

Występujące na brzegu tarczy gębowej ramiona, obrzeżone pinulami, ułożone są w wieniec. Septy dzielą jamę chłonnotrawiącą na 8 komór, / których każda przedłuża się do ramion. Brzegi sept zróżnicowane są w l i lamenty septalne, w postaci trójdzielnych wzdłużnych fałdów (ryc. :P,<Dwie septy naprzeciw gardzieli, to jest grzbietowe, są pokryte bar-ilzo licznie komórkami z witkami schodzącymi z gardzieli (są więc ekto-dfi inalne). Dorastają one do samej podstawy polipa. Witki wywołują |iii|d wody odchodzący od dna jamy chłonnotrawiącej do otworu gębowego. Reszta sept zawiera niewiele komórek z witkami, głównie zbudowani jest z komórek gruczołowych, jest krótsza, nie dochodząc do dna polipa. Sam sifonoglyf jest bogato orzęsiony, jego rzęski wytwarzają prąd wody skierowany do dna jamy chłonnotrawiącej.

Zewnętrzna warstwa ciała zbudowana jest podobnie jak u polipa lh/<lrozoa, z tym, że ma tylko jeden rodzaj parzydełek (penetranty). Komórki nabłonkowomięśniowe są uboższe ‘we włókienka kurczliwe, ale układają się one tak jak u hydropolipów.

Komórki nerwowe tworzą-u-podstawy ektodermy sieć, podobna sieć występuje u podstawy endodermy.

II niektórych gatunków ektoderma wytwarza rogową kutikulę.

Mezoglca jest obfita, ma charakter tkanki łącznej mezenchymatycz-nej Może w niej występować szkielet wewnętrzny produkowany przez komórki ektodcrmalne, wchodzące do mezoglei. Skleryty, o bardzo różnych kształtach i wielkościach, mogą być zbudowane z substancji rogo-v oj, z węglanu wapnia albo z substancji rogowej wysyconej węglanem \*/ ;i pi i la Mogą leżeć wolno i stanowić luźną masę usztywniającą mezo-gh mogą być połączone substancją kitową lub mogą tworzyć bardziej /.warte konstrukcje. Czasem komórki twórcze sklerytów (skłeroblasty) ul'.ładują się w mezoglei w formie nabłonka i tworzą długie blaszkowate eIcim>nty szkieletowe.

Warstwa wyścielająca jamę chłonnotrawiącą pod względem histologicznym zbudowana jest podobnie jak u Hydrozoa. Zawiera komórki gruczołowe, produkujące śluz i enzymy, dalej penetranty oraz komórki nabłonkowomięśniowe, których włókienka kurczliwe, poza septami, ukła"-^ dają się okrężnie. U licznych gatunków w komórkach tej warstwy występu ją zoochlorelle.

1’rzegrody zbudowane są z dwóch blaszek endodermalnych, rozdzielonych meżugleą (ryc. 38C). Tutaj włókienka kurczliwe układają się po jednej stronie przegrody poprzecznie do długiej osi ciała, a po drugiej .li one podłużnie. Z, tym, że włókienka podłużne skupiają się pośrodku pi /,ogrody, wzdłuż całej jej długości, tworząc zgrubienie, zwane cho-llll

r ą g i e w k ą mięśniową. Szczególnie „charakterystyczne .dla kora łowców ośmiopromiennych jest to, że wszystkie chorągiewki mięśniowi-skierowane są ku stronie brzusznej ciała (ryc. 32A), co podkreśla symetrię dwuboczną.

R3^rc. 33. Koral szlachetny — Corallium rubrum, schemat lokalizacji szkieletu wewnętrznego w cenenchymie. s — szkielet

Kolonie w tej podgromadzie są bardzo różnie zorganizowane. Mogą być złożone z polipów wyrastających ze stolonów lub wprost z ciała polipa głównego. W takich koloniach stosunkowo dobrze zaznacza się in dywidualność osobników. Niekiedy mogą to być zwarte masy osobników; np. u koralowców dolna część polipa, będącego założycielem kolonii, sta je się silnie zgrubiała przez rozwój mezoglei. Rozwijają się w niej skóry ty, a z jamy chłonnotrawiącej wrastają do niej rurowate wyrostki, zwane solenia mi (nie należy mylić ze stolonami, które zawierają obie warstwy ciała). Na soleniach pączkują polipy,, których tylko górne części wyrastają z mezoglei (ryc. 33), to jest tarcza gębowa i część pnia. W ten sposób powstają agregaty osobników, tkwiących we wspólm-j, rozrośniętej mezoglei, okrytych cienką warstwą endodermy. Mezoglca, z elementami szkieletowymi i soleniami, określana jest jako cen en chyma. W bardziej złożonych koloniach solenia połączone są poprzec-z nymi wyrostkami, a przy wzroście polipów, na wysokości połowy ciała każdego polipa, wyrastają nowe solenia, które znowu zostają połączone nowymi poprzeczkami. W ten sposób w kolonii tworzą się coraz to nowe piętra (ryc. 34). W najbardziej złożonych przypadkach nie można odróź nić poszczególnych warstw soleniów. Niekiedy ektoderma od strony pod łoża'-może tworzyć kutikulę, która może się wznosić ku górze i rozgałęziać usztywniając cenenchymę. Kutikula może być ponadto impregno wana solami wapnia. Wreszcie, w niektórych koloniach, skleryty mogą się łączyć w wielkie agregaty usztywniające osiowo cenenchymę. U części kolonii spotyka się dymorfizm funkcjonalny polipów. Występują tzw. a u l o z o i d y, polipy o normalnej budowie i syfonozoidy, małe

Mil