H WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE - POZIOM ROZSZERZONY
Nr zadania |
Oczekiwana odpowiedź ucznia |
Punktacja |
— Kryteria zaliczenia |
1. |
A a) np.: Wielka Brytania, stany Zjednoczone, Australia, Kanada, Francja b) Większość badanych (43%) jest za wprowadzeniem w Polsce systemu większościowego. System większościowy ma następujące zalety: - wiadomo, kto reprezentuje dany okręg wyborczy - umożliwia wybór pomiędzy ludźmi i ocenianie dokonań indywidualnych kandydatów - podtrzymuje powiązanie reprezentanta z jego wyborcami - mogą go wybrać ponownie, odrzucić w trakcie jego kadencji -- daje szansę na wybór popularnym kandydatom niezależnym, zwiększa niezależność kandydatów od kierownictwa partii - korzystnie wpiywa na tworzenie się klarownej większości w parlamencie, dzięki czemu utrzymuje się spójna podstawa dla rady ministrów - pozbawia partie skrajne i populistyczne wpływu na władzę (dzięki stabilnej większości, mali koalicjanci nie mają na nią wpływu) - opozycja w parlamencie jest z reguły silna i koherentna. c) Im większe zainteresowanie polityką, tym większe poparcie dla systemu większościowego oraz im większe zainteresowanie polityką, tym mniej osób uważa, że jest im to obojętne. d) system większościowy e) Partia Y - 3 mandaty, partia X -1 mandat, pozostałe partie nie uzyskałyby żadnego mandatu. f) zasadnicza wada takiego sposobu rozdziału mandatów polega na tym, że pomimo zwycięstwa partii Y, to nie ona uzyskała najwięcej głosów. Na partię X oddało 78 tys. głosów, a na partię Y tylko 66 tys. Stąd rządzić by mogła partia, która ma mniejsze poparcie społeczne, co jest zaprzeczeniem idei demokracji. |
0-11 |
a) 0-2; po 1 pkt za każde państwo b) 0-3; 1 pkt za wykorzystanie wykresu i po 1 pkt za wskazanie zalety systemu większościowego c) 0-2; po 1 pkt za wskazanie każdej tendencji d) 1 pkt za prawidłową odpowiedź e) 1 pkt za prawidłową odpowiedź f) 0-2; 1 pkt za wskazanie wady systemu większościowego w tej symulacji i 1 pkt za podanie właściwych wartości z tabeli |
2. I i [ I [ |
a) republikańska forma rządów (republika), system wyborczy pośredni (przez elektorów) b) głowa państwa (prezydent) i szef rządu (administracji federalnej) c) nienaturalizowany obywatel, cenzus wieku (35 lat) i cenzus domicylu (14 lat) d) impeachment e) różnice: - kadencja w Polsce trwa 5 lat, w USA 4 lata - w Polsce wybór bezpośredni, w USA pośredni - w Polsce jest wybierany tylko prezydent w USA prezydent i wiceprezydent są wybierani jednocześnie - w Polsce nie ma cenzusu domicylu, a w USA jest - w Polsce obowiązki prezydenta może pełnić marszałek Sejmu, a w USA wiceprezydent f) - kadencyjność urzędu (maksymalnie 2 razy, czyli 10 lat) - możliwość działania tylko w ramach przysługujących mu uprawnień określonych Konstytucji i ustaw - zakaz pełnienia funkcji publicznych i urzędowych, które nie wynikają z bycia prezydentem RP - ponoszenie odpowiedzialności politycznej przed Trybunałem Stanu za naruszenie prawa g) 3, 4, 6, 7 |
0-17 |
a) 0-2; po 1 pkt za każdy element odpowiedzi b) 0-2; po 1 pkt za każdy element odpowiedzi c) 0-3; po 1 pkt za każdy element odpowiedzi d) 1 pkt za prawidłową odpowiedź e) 0-4; po 1 pkt za każdą różnicę f) 0-4; po 1 pkt za każdy element odpowiedzi g) 1 pkt za wskazanie wszystkich postulatów i i i i i i |
216