Zadanie
CZAS PRACY I JEGO ANALIZA
Uzupełnij bilans czasu pracy. Oblicz techniczną normę czasu pracy, techniczną normę wydajności czasu pracy, czas właściwy wykonania jednostki produkcji, efektywny czas pracy, właściwy czas pracy orz wskaźniki wykorzystania czasu pracy. Narysuj na wykresie zmiany tych wskaźników w poszczególnych miesiącach i porównaj ze średnimi wielkościami.
czas |
I |
II |
III |
IV |
V |
Z |
X |
tpz |
15 |
22 |
17 |
15 |
14 | ||
t1 |
250 |
244 |
270 |
255 |
212 | ||
t2 |
120 |
100 |
132 |
123 |
114 | ||
t3 |
40 |
30 |
30 |
37 |
35 | ||
t4 |
30 |
40 |
30 |
30 |
30 | ||
t5 |
10 |
15 |
1 |
5 |
70 | ||
t6 |
5 |
12 |
0 |
5 |
0 | ||
t7 |
10 |
17 |
0 |
10 |
5 | ||
T | |||||||
Q |
50 |
42 |
60 |
52 |
40 |
Czas zmiany roboczej [T]
Czas pracy | |||
tpz |
t’i |
2 f> |
Czas przerw | |||||
r |
\ | ||||
't4 |
t5 |
tó |
t7 |
*8 |
Czas zmiany roboczej najczęściej przyjmowany jest jako trwający 8 godz., tj. 480 min.
tpz - czas przygotowawczo - zakończeniowy przeznaczony np. na zapoznanie się ze zleceniem pracy, odbiorem narzędzi, paliwa, odzieży ochronnej, przekazanie wykonanej pracy, zdanie narzędzi ... Cechą charakterystyczną tej kategorii czasu jest to, że jest on zużywany jednorazowo dla całej partii wykonanej produkcji. Ten czas w badaniach jest często pomijany i dąży się do rozłożenia tej kategorii czasu na inne kategorie. t| - czas główny - zużywany na bezpośrednią realizację procesu technologicznego, np. w procesie pozyskania i wyrobu drewna jest to czas zużyty na ścinanie, okrzesywanie i wyżynkę.
t2 - czas pomocniczy - zużywany na wykonanie czynności warunkujących wykonanie pracy głównej, np. odwracanie drzewa przy okrzesywaniu
t3 - czas obsługi stanowiska roboczego - zużywany na utrzymanie w odpowiednim stanie technicznym i
organizacyjnym stanowiska pracy
t4 - czas na odpoczynek i potrzeby naturalne
t5 - czas przerw z przyczyn technicznych, np. awaria pilarki
t6 - czas przerw z przyczyn organizacyjnych, np. brak zaopatrzenia
t7 - czas przerw z przyczyn meteorologicznych
t8 - czas przerw zawinionych przez robotnika, wynikający z naruszenia dyscypliny pracy,
Szczególne miejsce zajmuje t4 , gdyż ta kategoria czasu wchodzi do technicznej normy czasu pracy. Pozostałe kat. czasu przerw w istocie swej są stratami czasu pracy.
Suma czasu głównego i pomocniczego nazywa się czasem właściwego wykonania (tw)
tw = t| + t2
Czas efektywny jest sumą: ttffek, = t,)2 - t, + t2 + t3 (pod warunkiem, że t|)2 istnieje)
Przedstawiona klasyfikacja czasu roboczego umożliwia przeprowadzenie właściwej analizy procesów pracy pod kątem zużycia czasu pracy, co z kolei umożliwia właściwe opracowanie norm czasu pracy:
I. Techniczna norma czasu pracy (Nt) - niezbędnie potrzebny czas pracy na wykonanie jednostki produkcji ustalony w drodze analizy procesu produkcyjnego lub operacji technologicznej pod kątem zużycia czasu roboczego.
Dane do opracowania norm czasu prac\ otrzymuje się za pomocą obserwacji i pomiaru czasu roboczego. Do pomiaru czasu roboczego służą:
a) fotografia dnia roboczego (zmiany roboczej) - obserwacja i pomiar wszystkich kategorii czasu roboczego (pracy i przerw). Obserwację i pomiar czasu roboczego rozpoczyna się z chwilą rozpoczęcia