Łacina strh 69

- „milites, nisi vobis placet aąuilam hostlbus tradere; ego certe rei publlcae atąue imperatori officium meum praestabo”. Statim e nave in aquam desiluit; tum cateri, ut dedecus vitarent, aąuilam secuti ad litus properaverunt. Et Britanni et Romani fortiter pugnaverunt, sed tandem Romani Britannos in fugam verterunt. Illi, hoc proelio superati, cum sc e fuga recepissent, ad Cacsarem legatos de pace miserunt. Ille eos in amicitiam acceptos domum remittit. Tum cum omnibus navibus in Galliam revenit.

Postero anno Caesar itćrum in Britanniam profectus in mediam insu-lam processit et trans flumen Tamesin exercitum in fines regis Cassivelauni duxit, quem prope Verulamium vicit. Quod tamen propter anni tempus in Galliam regredi necesse erat, obsides solum imperat, deinde copias ad marę reducit. Postea per centum annos Romani in Britanniam exercitum non miserunt.

Morini, -orum m - plemię galijskie zamieszkujące brzegi Flandrii finis, -is m - granica, kraj, posiadłość traiectus, -us m - przeprawa navis, -is / - statek, okręt conscendo, -ere, -ndi, -nsum - wstępować, wchodzić

prima luce - z brzaskiem dnia, o świcie post - po

hora, -ae / - godzina expono, -ere, posui, positum - wystawić nisi ... non - tylko, jedynie altum, -i n - głębina, morze consisto, -ere, constiti - stanąć razem, zatrzymać się, stanąć na kotwicy difficultas, -atis / - trudność cunctor, -ari, -atus sum — zwlekać aąuila, -ae / - orzeł, orzeł jako znak legionu

desilio, -ire, dcsilui, desultum - zeskoczyć placco, -ere, -ui, -ltum - podobać się

mihi placet - uznaję za dobre, postanawiam

ofiicium, -i n - służba, obowiązek praesto, -arc, stlti, stitum - stać na przedzie, wziąć na siebie dedecus, -óris n - hańba proelium, -i n - walka, potyczka rcmitto, -ere, misi, missum — odsyłać iterum - znów, powtórnie medius, -a, -um - środkowy insula, -ae f - wyspa Tamesis, -s - Tamiza annus, -im - rok

necesse esse - być koniecznym, musieć

obses, obsrdis mi/- zakładnik solum - tylko, jedynie impero, -are, -avi, -atum - żądać Verulamium, -i - miasto w Brytanii, obecnie St. Albans, w pobliżu Londynu

Objaśnienia gramatyczne

Coniunctivus perfecti acdvi tworzy się dla wszystkich czterech koniugacji jednakowo przez dodanie do tematu perfecti zakończeń: -erim, -eris, -erit, -erunus, -eritis, -erint. Wzór odmiany:

I	II
1) narrav-erim (opowiedziałbym)	monu-erim (upomniałbym)
2) narrav-eris	monu-eris
3) narrav-erit	monu-erit
1) narrav-erlmus	monu-erimus
2) narrav-entis	monu-erltis
3) narrav-erint	monu-erint
III - leg-erim, leg-eris, leg erit itd.

IV - audiv-erim, audiv-cris, audiv-erit itd.

Coniunctivus perfecti passivi tworzy się przez dodanie do participiui perfecti passivi odmienianego czasownika coniunctiwu praesentis od essi Wzór odmiany:

Koniugacja

I

III

II

1)    narratus, -a, -um sim (zostałbym

opowiedziany)

2)    ”    sis

3)    ”    sit

1)    narrati, -ae, -a, simus

2)    ”    sitis

3)    ”    sint

monltus, -a, -um sim (zostałbym upomniany) sis sit

moniti, -ae, -a, simus sitis sint

IV

1)    lectus, -a, um sim

2)    ”    sis

3)    ”    sit

1)    leeti, -ae, -a simus

2)    ”    sitis

3)    ”    sint

auditus, -a, -um sim sis sit

auditi, -ae, -a simus sitis sint

Coniunctivus perfecti słowa posiłkowego es.se:

1)    fu-erim    (byłbym)    fu-erlmus

2)    fu-eris    fu-entis

3)    fu-erit    fu-erint