166
Rys.94. Krzywa tarcia poprzecznego łożyska ślizgowego
Ryt.95. Scheaat aaarowania hydrostatycznego łożyska ślizgowego
Poniżaj zostanę oaówione sposoby obliczeń konstrukcyjnych łożysk ślizgowych opartych na głównych kryteriach ruchowych, określanych zwykle jako paraaetry zwlęzane (z ruchea zespołu, weszyny) albo narzucone oraz na głównych kryteriach konstrukcyjnych, określanych zwykle jako pa-raeetry swobodne albo dyspozycyjne. Stanowię one drugi etap o p t y -■•lizacj i konstrukcji łożyska. Za względu na niezwykle różnorodne warunki pracy łożysk ślizgowych oraz wyaaganla, Jakie tya pod-zaspołoa aogę być w praktyce stawiane - nie Jest aożllwe całościowe przedstawienie reguł koapletnej optyaalizacji ich konstrukcji. Należy jednak paalętać, że najczęściej suszę być jeszcze dodatkowo w procesie
konstrukcji uwzględniano inne kryteria (np. ekonoaiczne, technologiczne ltp.), nie objęta niniajazyai porodowi.
Podana poniżej apoaoby, oparte przede wazyatkia na teorii saarowa-nia (zwłaszcza na hydrodynamicznej) wybrano Jako stosunkowo zwarta i prosta. Stosowania ich w praktyce powinno być konsekwentne, tj. całościowe. Przenoszenia do nich wielkości z innych aetod więżę się z obawę poayłek, ponieważ w innej aetodzla aogę być zastosowane inna współczynniki, inna Jednostki ltp. Ta saaa uwaga dotyczy również Innych kompletnych aetod obliczeniowych łożysk ślizgowych, np. 111. Niezbędna wia-doaoścl o aaarach podano w pkcla 2.6.3.
2.5.2.2. Łożysko ślizgowe przy tarciu płynnya uzyskanya przez smm-rowanls hydrodynamiczne. Zależności podstawowe
Na rysunku 96 pokazano scheaat łożyska ślizgowego poprzecznego z głównymi oznaczeniami a niżej podano wielkości pochodne. Oznaczania wielkości w łożysku wzdłużnym będę podane w dalszych podrozdziałach.
Rys.96. Scheaat 1 oznaczenia wielkości w łożysku ślizgowym poprzecznym, smarowanym hydrodynamicznie
Wielkości .charakteryzujtęŁ .łożysko .śl.lzflbwe Parametry ruchowe:
P - obciężenia łożyska,
n, uj, v - prędkość (obrotowa, kętowa, obwodowa), a - alaośrodowość (położenie czopa w panwi),
9 - kęt położenia czopa.
Cechy konstrukcyjne:
0, R - średnica, promień otworu panwi, d, r - średnica, proaleń czopa,
1 - długość łożyska,
hQ - najmniejsza wysokość szczeliny smarowej,
r) - lepkość dynamiczna oleju (p. rozdz. 2.5.3) ,
Q - natężenie przepływu oleju przez łożyeko.