0000001 29

Fzjcterapia w cnmrgii

stronie prawej, a aplikację powięziową stosuje się na okolicę wątroby. Plastry utrzymuje się kilk3 dni po operacji, najczęściej do ustąpienia bólu.

6.3. Masaż w leczeniu bólu pooperacyjnego

Masaż jest wykorzystywany w leczeniu przewlekłego bólu pooperacyjnego, wynikającego głównie ze skurczów mięśni. Jego działanie przeciwbólowe polega na odruchowym zmniejszeniu napięcia mięśniowego, zwiększeniu miejscowego przepływu krwi i chtonki oraz zwiększeniu elastyczności włókien mięśniowych w wyniku oddziaływania r.a receptory położone w tkankach powierzchownych.

W niektórych przypadkach może być także stosowana wibracja, która jest nieinwazyjną metodą neurotnodulacji, prowadzącą do zahamowania aktywności neuronów nocyeeptywnych w rogach tylnych rdzenia kręgowego oraz nnmejszenia stężenia substancji P - pronocycepty wnego ncuromediatora. Wynikiem jej działania jest zmniejszenie pobudliwości nerwowej i działanie przeciwbólowe.

Wibracja może być labilna. prowadzona wzdłuż mięśni, nerwów i naczyń obwodowych, lub stabilna, wykonywana w punktach bolesnych. Może mleć charakter wibracji pionowej, w której kierunek jest prostopadły do tkanek, podłużnej - wykonywanej w płaszczyźnie równoległej do tkanek wzdłuż przebiegu włókien nerwowych i poprzecznej - prowadzonej w poprzek przebiegu tych włókien.

Wibrację wykonuje się za pomocą aparatu wibracyjnego lub ręki fizjoterapeuty, stosując drgania mechaniczne o małej amplitudzie i dużej częstotliwości przez 5-15 minut z 5-sekundowymi przerwami. W uśmierzaniu bólu stosowane są wił>ratory, których oscylacja ma wartość 3000-1000 >un i częstotliwość 55-250 Hz. Przykładane są do powierzchni skóry nieprzcknczającej 2-4 cra^J.

Pytania podsumowujące

1.    Jaki charakter ma ból pooperacyjny?

2.    Od jakich czynników związanych z operacją zaJeży natężenie bólu?

3.    Wymień metody kinezyterapii trasowane w uśmierzaniu bólu pooperacyjnego.

4.    Jakie czynniki fizykalne tą wykorzystywane w łagodzeniu bólu pooperacyjnego?

5 Która oeteda fizykoterapii jest najskoczniejsza w uśmierzaniu bólu pooperacyjnego?

Organizacja fizjoterapii w chirurgii

Marek Wożniewski

Fizjoterapia jest integralną częścią leczenia na oddziałach chirurgicznych i musi być prowadzma niezależnie od przyczyny operac^:i, jej metody i rozległości oraz stanu chorego. Powinna dotyczyć chorych po bardzo rozległych zabiegach z otwarciem więcej niż jednej jamy ciała i usunięciem narządów, lecz także po oszczędzających zabiegach, trwających krótko i niewymagających znieczulenia ogólnego. Powinna być prowadzona po operacjach wykonywanych planowo i w trybie nagłym, zarówno u chorych z zachowaną świadomością, jak i nieprzytomnych. Znane są bowiem przypadki poważnych powikłań po -wydawałoby się mało obciążających operacjach, jak również dobra tolerancja metod fizjoterapii przez ciężko chorych pacjentów na oddziałach chirargicz-iych. Obecnie trudno sobie wyobrazić oddział chirurgiczny bez fizjoterapii, która powinna być standardem postępowania u chorych po operacjach.

Fizjoterapia w chirr rgił obejmuje okres szpitalny oraz poszpitalny wczesny ł późny. Ten model rehabilitacji jest sprawdzony i realizc .vany w kardiologii, czego wynikiem jest istotne zmniejszanie powikłań i śmiertelności z powodu chorób układu krążenia. Spełnia też zasadę ciąglośń rehabilitacji, która została sformułowana w Polsce już ponad 40 lat temu.

Organizacja fizjoterapii w chii :trgii m- si także uwzględniać operację jako granicę dzielącą fizjoterapię na okres przcdopcracyjny i pooperacyjny. Należy zauważyć, że okres pnedoperacyjny może być realizowany w szpitalu i poza nim; również okres pooperacyjny obejmuje etap rehabilitacji szpitalny i poszpitalny.

Istotną rolę w fizjoterapii w chirurgii spełnia okres pizedopcrac-Jny. podczas którego chory zostaje przygotowany psychofizycznie do leczenia operacyjnego, będącego dużym obciążeniem dla organizmu. W obecnym systemie ochrony zdrowia

O/w

srpKa! iy

Rycina 7.1. Ogólny model crganzacji tejoterapi w chirurgii.