nek rdzeniowy; komórki układają się w kolumny. Rozpoznanie ustalić daje się wyłącznie drobnowidowo.
Obecnie przystępuję do opisu innych poza glejakami pierwotnych nowotworów śródczaszkowych.
Brodawczak splotów naczyniastycli (papilloma) jest to rzadki nowo- Pap i Iloma twór wychodzący ze splotów naczyniastych. Rozwija się w komorach, może wrastać do mózgu. Bogaty w komórki wyścielające bujającą w postaci brodawek tkankę łączną. Rośnie szybko. Jest złośliwy. Daje przerzuty do komór. Głównie usadawia się w IV komorze, ale również występuje w komorach bocznych i III. W komorze IV może powodować objawy przestankowe wodogłowia z niedrożności. Zdjęcia odmowę wykazują ostro odgraniczony cień w komorze wypełnionej powietrzem. Rokowanie pooperacyjne nieco lepsze aniżeli w wyściółczakach.
W splotach naczyniastych występują nadto torbiele, jako skutek zwyrodnienia Huzakowatego podścieliska łącznotkankowcgo, nieraz piaszcza-ki (psammoma), czasami nowotwory przerzutowe lub nacieki białaczkowe.
Nerwiak płodowy (neuroblasłoma) i nerwiak zwojowy (ganglioneuro- Neuroblasłoma ma) są guzami bardzo rzadkimi i składają się bądź to z dojrzałych komo- ' ganz,ton’:urf>-rek nerwowych, bądź to z neuroblastów (komórek nerwowych płodowych), bądź też, częściej, z obu rodzajów. Rosną powoli, wapnicją. Bardziej dojrzałe komórki nerwowe stanowią podstawowy składnik nęrwia-ków płodowych (neuroblasłoma); natomiast nerwiaki zwojowe (ganglio-neuromata) zawierają obok komórek dojrzałych również komórki płodowe i włókna nerwowe. Nerwiaki płodowe przypominają swą budową mię-sak limfatyczny (lymphosarcoma). Nerwiaki płodowe (neuroblastomata) zwykle występują w nadnerczach u dzieci. Są to guzy złośliwe, dające przerzuty do kości i do wątroby. W mózgu i w móżdżku występują niezmiernie rzadko. Są to guzy naciekające, makroskopowo dość ostro odgraniczone. Nerwiaki zwojowe ( ganglioneuromała) zazwyczaj występują również w nadnerczach oraz w węzłach współczulnych. Rzadko zdarzają się w mózgu i rdzeniu kręgowym; w mózgu przeważnie w okolicy III komorę'.
Oponiak (meningioma) stanowi poza glejakami najczęstszą postać no- Meningioma wotworów śródczaszkowych (od 15 do 30%). Występuje przeważnie w wieku średnim, pomiędzy 30 a 40 rokiem życia, chociaż rozwinąć się może w każdym wieku, nie wyłączając dzieci. Częściej zdarza się u kobiet aniżeli u mężczyzn (3 : 2), zwłaszcza w rdzeniu. Jest nowotworem łagod-n\m o najlepszym rokowaniu pooperacyjnym, dającym się całkowicie usunąć. Bywają jednak postacie złośliwiejące (meningioma sarcomato-des), tak samo, jak zdarza się nierzadko wznowa. Punktem wyjścia mają być komórki pajęczynówki, a mianowicie ziarnistości Pacchiona. Za tym przemawia nie tylko budowa podstawowych komórek oponiaków, przypominająca komórki ziarnistości Pacchiona (Cushing), ale zarazem i usadowienie się najczęstsze oponiaków, a mianowicie w miejscach wchła-
405