0000007 2

11 (i Masaż

wanie zaburzeń funkcji w obszarze całego metameru, tj. w dennatonńe, miotomie,! osteotomie, wiscerotomie, angiotomie i samym neurotomie. Charakterystyczne . jest przy tym to, że zmiany odruchowe mogą wpływać zwrotnie na pierwotną zmianę chorobową. Należy jednak uświadomić sobie to, że występowanie w określonych miejscach zmian odruchowych nie wskazuje na rodzaj choroby (swoistość objawu), lecz tylko na lokalizację zmiany chorobowej. Niemniej masaż segmentowych stref odruchowych jest metoda refleksoterapii, za pomocą której przez działanie na powierzchnię skóry można wpływać na zmianę chorobową znajdującą się poza tkanką skórną oraz na zmniejszenie lub zniesienie czynnościowych zmian powstałych w tkankach innych narządów.

Masaż tkanki łącznej. Opracowany doświadczalnie (1929) przez E. Dicke, a następnie upowszechniony przez H. Teirich-Leubego, jest masażem stref odru-j chowych w tkance łącznej. Dicke stwierdziła, że w w'ielu chorobach narządów wewnętrznych, występuje zwiększone napięcie w tkance łącznej, i to w trzech warstwach, tj. między skórą i tkanką podskórną (jest to powierzchowna warstwa przesuwania); między tkanką podskórną i powięzią (głęboka warstwa przesuwania) oraz w obrębie warstw' samej powięzi. Strefy łącznotkankowe pokrywają się w dużej mierze ze strefami Ileada. Nie są jednak miejscem występowania samoistnych dolegliwości bólowych, które pojawiają się dopiero podczas ich dotykania i wykonywania masażu łącznotkankowego. Strefy łącznotkankowe są nie tylko wyczuwalne z powodu zwiększonego icłi napięcia, ograniczonej zdolności do przesuwania i bolesnośćj, ale i widoczne dzięki zgrubieniom skóry' na ich obwodzie. Specjalna technika masażu ręcznego, polegająca na rozciąganiu wymienionych warstw' (tzw. techniką skórną, podskórną i powięziową), działa na meehanoreceptory skóry i tkanki podskórnej, wywołując odruchy oddziałujące na tkankę łączną skóry', narządy wewnętrzne, mięśnie, nerwy i naczynia krwionośne, unerwione przez nerwy układu autonomicz-: nego. Terapeutyczne znaczenie masażu tkanki łącznej polega zatem na wywoływsB niu neurofizjologicznej modyfikacji mechanizmów wegetatywnych poprzez luki odruchowe skórno-trzewne i skórno-skórne.

Masaż okostnowy. Zaliczany też do kategorii masaży' stref segmentowych, polega na specjalnym ruchu. Opuszkiem palca są wywierane ucisk i lekka wibracja określonej powierzchni kości, nazywanej punktem okostnowym. Jest to troficznie zmienione i/lub bolesne miejsce na okostnej, wywołane długo utrzymującym się odruchem trzewno-okostnowym. Masaż okostnowy działa zarówno miejscowo, poprawiając ukrwienie lub regenerację komórek okostnej, jak i ogólnie. wpływając poprzez odruchy i aktywizację odruchu kostno-trzewnego na narząd wewnętrzny, po-łączony wzajemnie odcinkową siecią neuronową.

Drenaż limfatyczny. Celem tego rodzaju masażu jest odblokowanie zastojów' chłonki w^r danym obszarze ciała, zniesienie dolegliwości bólowych, poprawa motoryki mięśni gładkich naczyń limfatycznych, utworzenie nowych naczyń chłonnych w' miejscach przerw oraz wzmożenie pobudzenia nerwu błędnego. Chwyty przy wykonywaniu drenażu limfatycznego są prowadzone wzdłuż przebiegu naczyń chłonnych odprowadzających w kierunku dosercowym. Masaż ten polega na łagodnym ugniataniu i głaskaniu tkanek powłok skórnych, wykonywanych w określonej kolejności. Najpierw masuje się obszary, które leżą w pobliżu ujść naczyń limfatycznych przy prawymi i lewym kącie żylnym, później zaś położone dalej. Lekki wzrost ciśnienia w tkance sprzyja przejściu płynu tkankowego przez naczynia krwionośne do dróg limfatycznych. Wzrost ciśnienia w tkance pobudza mięśniówkę gładką naczyń chłonnych do skurczu, co z kolei jest wspierane przez nerw błędny, pobudzany samym zabiegiem. Chwyty drenażu limfatycznego przyspieszają likwidację zastojów chlonki i krwi żylnej, usuwają obrzęki, przyspieszają wchłanianie wysięków, poprawiają krążenie krwi i chłonki.

Masaże mechaniczne podwodne. Są to masaże całego ciała - lub poszczególnych jego części - ciepłym strumieniem wody o ciśnieniu 0,5-6,0 atm. Procedura polega na jednoczesnym zastosowaniu dwóch różnych zabiegów wodnych, tj. podwodnego natrysku działającego masująco na ciało oraz kąpieli wodnej całego ciała, o odpowiedniej temperaturze. Masaże mechaniczne podwodne są wykonywane w specjalnych wannach, których usytuowanie umożliwia terapeucie dostęp do pacjenta z każdej strony. Masaże takie mogą się odbywać również w dużych basenach przeznaczonych do zbiorowych ćwiczeń w wodzie.

Masaż mechaniczny wibracyjny. Idea masażu wibracyjnego wywodzi się z masażu klasycznego ręcznego. Wykonanie masażu wibracyjnego, tzn. wstrząsanie rytmiczne tkanki za pomocą palców masażysty, umożliwia doskonale dawko wanie zabiegu, ale wywołuje duże zmęczenie wykonawcy. Dlatego obecnie masaże wibracyjne są wykonywane za pomocą specjalnych urządzeń. Działają one za pomocą impulsów elektrycznych, sprężonego powietrza lub ciśnienia wody. Wibracja tkanek z częstotliwością 2000-7000 drgań na min, ma duży wpływ na obwodowy' układ nerwowy, powoduje bowiem obniżenie pobudliwości receptorów, zwłaszcza nocyceptorów. Ponadto wibracje takie wpływają korzystnie na ośrodkowy układ nerwów oraz usprawniają krążenie krwi w naczyniach obwodowych.