0000009 5

Fizykoterapia jest leczeniem czynnikami fizycznymi (fizykalnymi), takimi jak: ciepło, zimno, światło, elektryczność, woda, bodźce mechaniczne. Czynniki te mogą być naturalne (fizjoterapia) lub generowane sztucznie przez specjalne aparaty (fizykoterapia). Czynniki naturalne występują w otaczającej człowieka biosferze. Należą do nich woda, ruch i wilgotność powietrza, ciśnienie atmosferyczne, elektryczność i promieniowanie słoneczne.

Do leczenia fizykalnego należy podchodzić równie ostrożnie jak do każdego innego postępowania leczniczego, np. farmakologicznego czy chirurgicznego. Nieumiejętne stosowanie czynników fizykalnych może przynieść pacjentowi taką samą szkodę, jak zastosowanie niewłaściwego leku. Fizykoterapia jest uważana na ogół za jedną z metod leczenia nieswoistego. W niektórych jednak przypadkach zabieg fizykalny wykazuje działanie prawie swoiste. Przykładem jest wpływ promieni ultrafioletowych na krzywicę czy początkowe postaci gruźlicy płuc. Leczenia fizykoterapeutycznego nie należy zatem traktować jako terapii wyłącznie objawowej, ale oddziałującej na dynamikę procesu chorobowego. Skuteczność fizykoterapii, tak jak innych metod postępowania leczniczego, jest uwarunkowana przestrzeganiem głównej zasady lekarskiej: kto dobrze rozpoznaje, ten dobrze leczy. Zasada ta nie może uchodzić uwagi fizjoterapeuty, który uzyskał pełną autonomię działania terapeutycznego i za swoją działalność ponosi odpowiedzialność prawną. Skuteczność zabiegów fizykoterapeutycznych zależy także od metod i technik wykonywania, opisywanych szczegółowo w stosownych protokołach zabiegów, oraz od jakości wykorzystywanych aparatów i urządzeń fizykoterapeutycznych.

9.1. Podstawy systematyki fizykoterapii

Elementarne pojęcia fizyczne i techniczne, bez których niemożliwe jest zrozumienie oddziaływania na organizm czynników fizycznych i uzasadnienie wybo-