24 Rehabilitacja kardiologiczna
w naszym zespole prowadzi prawnik przeszkolony w problemach socjologicznych i klinicznych, a w innych zespołach rolą tę może spełniać asystent społeczny. Do jego zadań należy nawiązanie kontaktu z zakładem pracy, związkami zawodowymi, aby zespól prowadzący rehabilitację miał pełne rozeznanie warunków środowiskowych chorego i mógł wpłynąć na ich kształtowanie. W okresie szpitalnym chory winien uzyskać przekonanie, że od strony byto-wo-ekonomicznej może również uzyskać poradę i pomoc ze strony personelu służby zdrowia.
Chorzy opuszczający szpital w niejednakowym stopniu uzyskują sprawność fizyczną. Przy zastosowaniu końcowej oceny rehabilitacji wewnątrzszpitalnej chorzy z grupy klinicznej 1 i 2 są uruchomieni w zakresie pełnej samoobsługi oraz zdolni do poruszania się po korytarzach szpitalnych średnio 100—200 metrów i do wchodzenia po schodach 1/2—1 piętro.
W zasadzie są dostatecznie sprawni do dalszej rehabilitacji w warunkach sanatoryjnych, do którego to etapu wyjeżdżają autokarem bądź bezpośrednio ze szpitala, bądź też po krótkim pobycie w domu (10—14 dni), między innymi dlatego, że turnusy sanatoryjne są jednomiesięczne i wyjazd odbywa się raz w miesiącu. Rehabilitacja domowa dla tej grupy chorych (grupa poszpitalna A) jest okresem przejściowym, a zadaniem jej jest utrzymanie sprawności fizycznej chorego, uzyskanej w szpitalu i stopniowo jej zwiększanie. W zasadzie uzupełnia ona ćwiczenia etapu pobytu w szpitalu do czasu rozpoczęcia etapu sanatoryjnego.
Drugą grupę — poszpitalną B — stanowią chorzy, zaliczający się również do 1 i 2 grupy klinicznej, którzy z różnych względów nie będą rehabilitowani w w-arunkach sanatoryjnych. Najczęściej powrodem jest szczególna sytuacja rodzinna oraz stan psychiczny chorego (żle znosi rozłąkę z rodziną, ciężko przystosowuje się do nowego środowiska, a ma przy tym dobre wrarunki domowe). Chorzy ci poza ćwiczeniami przewidzianymi dla grupy poszpitalnej A wykonują ćwiczenia fizyczne zbliżone zakresem do ćwiczeń etapu rehabilitacji sanatoryjnej.
Trzecią grupę — poszpitalną C — stanowią chorzy, zaliczani do 3 grupy klinicznej (końcowej oceny rehabilitacji szpitalnej) oraz chorzy w wieku starszym (biologicznie, nie metrykalnie zwykle powyżej 65—70 lat), u których na podstawie naszych obserwacji stwierdzamy małe wyniki rehabilitacji sanatoryjnej. Chorych tych na ogół nie kwalifikujemy do rehabilitacji sanatoryjnej.
Do czwartej grupy — poszpitalnej D — należą chorzy z 4 grupy klinicznej (końcowej oceny rehabilitacji szpitalnej) z objawami niewydolności krążenia, których stan stanowu przeciwwskazanie do rehabilitacji sanatoryjnej.
Jak wynika z powyższego, chorzy pod względem możliwości stosowania ćwiczeń fizycznych są bardzo zróżnicowani. Dla jednych rehabilitacja domowo-am-bulatoryjna jest etapem pośrednim pomiędzy szpitalem a sanatorium, dla drugich jest docelową aż do uzyskania zdolności powrotu do pracy, a dla grupy ostatniej (poszpitalnej D) istnieje znikoma możliwość rozszerzenia sprawności fizycznej chorego, ponieważ chory właściwie osiągnął optymalną granicę sprawności fizycznej, uwarunkowanej jego aktualnym stanem wydolności wieńcowej i krążenia.
W oparciu o powyższe kryteria chorzy są zaliczani do grup poszpitalnych według stopnia sprawności fizycznej, tabela III przedstawia schemat rehabilitacji fizycznej dla poszpitalnych grup chorych A, B. C, D.
Rehabilitacja domowa prowadzona jest wredług zasady, że przy wypisywaniu chorego ze szpitala lekarz prowadzący (leczący) przedstawia stan chorego na posiedzeniu zespołu rehabilitującego i wtedy ustala się wytyczne dalszego postępowania, dotyczące wszystkich form rehabilitacji, a więc fizycznej, psychicznej i zawodowej. Przeprowadza się instruktaż otoczenia chorego (rodziny, przyjaciół i kolegów) w celu uzyskania współdziałania z zespołem leczącym i zabezpieczenia chorego przed niekorzystnymi wpływami nadmiernej troskliwości lub lekceważenia zaleceń lekarskich i zamierzeń wprowadzenia własnych koncepcji uchronienia chorego przed następstwami choroby.
Tabela III
Rehabilitacja fizyczna poszpitalna
Etap rehabilitacji | |||
Grupa poszpitalnej sprawności fizycznej |
Grupa ^końcowej oceny klinicznej |
\iomowo-ambu- latoryjnej: ćwiczenia okresu |
sanatoryjnej ćwiczenia okresu |
A |
1.2 |
V, VII |
IX, X, XI |
B |
1.2 |
V, VII, VIII,XI | |
C |
3 |
V, VI, (VII) | |
D |
4 |
Wśród szczegółowych zaleceń odnośnie racjonalnego trybu życia, które chory otrzymuje przy opuszczeniu szpitala zawarte są również wskazówki co do życia płciowego. Pouczamy, że inicjatywa podejmowania stosunków płciowych należeć powinna do pacjenta, natomiast aktywność w czasie aktu płciowego do partnera zdrowego. Jeżeli w czasie stosunku wystąpił ból, zaleca się choremu przed stosunkiem zażyć nitroglicerynę. Natężenie stosunku płciowego nie powinno doprowadzać do uczucia wyczerpania fizycznego.
Rehabilitację w warunkach domowych prowadzi patrol rehabilitujący o takim samym składzie jak kliniczny zespół rehabilitujący. Chory jest pod stałą opieką lekarską, a kontrolne wizyty lekarskie odbywają się co najmniej raz na tydzień.
Asystent kinezyterapii lub magister WF prowadzi w domu chorego rehabilitację fizyczną. Do obowiązków kinezyterapeuty należy:
1. Przestrzeganie, aby ćwiczenia prowadzone były z zachowaniem higieny, tzn. w dobrze wywietrzonym pomieszczeniu, w odpowiednim stroju (najlepiej piżama lub dresy), temperatura w pomieszczeniu około 18°C.
2. Prowadzenie odpowiedniej dokumentacji (karta rehabilitacyjna) z dokonywaniem pomiarów ciśnienia, tętna i oddechu przed, w* czasie, bezpośrednio po oraz w 3 i 5 minut po ćwiczeniach.
3. Instruowanie otoczenia chorego (rodziny) lub przeszkolenie chorego do sa
modzielnego stosowania ćwiczeń, najlepiej z możliwością kontroli wzrokowej, tzn. chory ćwiczy przed lustrem. Zwraca się szczególną mvagę na tempo prowadzonych ćwiczeń. *
•1. Chory wykonuje ćwiczenia fizyczne dwa razy dziennie wredług instrukcji, okresowo zaś pod kontrolą kinezyterapeuty. Następnie powrtarza je bądź sam, bądź przy udziale członka rodziny. Liczy tętno przed, bezpośrednio po i w' 5 minut po ćwiczeniach. Ponadto chory jest pouczony, że natychmiast musi