22 Rehabilitacja kardiologiczna
Ułatwia ono choremu bierne zajęcie w łóżku pozycji pólsiedzącej lub siedzącej przy oddawaniu stolca i pozwala na wypoczynek w pozycji siedzącej, jak w fotelu, po opuszczeniu części dystalnej łóżka. W przypadku braku tego łóżka (polska produkcja Żywieckiej Fabryki Sprzętu Medycznego, koszt ok. 20 tys. zł) należy choremu w ciągu dnia unosić podgłówek lub podkładać poduszki. aby mógł zająć pozycję półleżącą. W wypadku wystąpienia objawów niedociśnienia w czasie pionizacji chorego należy cierpliwie trenować odruchy naczyniowo-ruchowe przez częstsze wykonywanie biernych zmian pozycji pod mniejszym kątem. Przy próbach wstawania i chodzenia niekiedy bandażowanie kończyn dolnych bandażem elastycznym zapobiega hipotonii ortostatycznej. Stopniowo pozwalamy na większy zakres samoobsługi i wykonywanie czynności dnia codziennego, jak toaleta, spożywanie posiłków itp. Szczegółowy zakres czynności przedstawia tab. II.
Tabela II
Program rehabilitacji fizycznej wcwnątrzszpitalnej chorego ze świeżym zawałem serca
Model B
Ćwiczenia fizyczne | |||
Okresu I w poz. leżącej |
Okresu II w poz. leżącej |
Okresu III w poz. siedzącej |
Okresu IV w poz. siedzącej i w marszu |
Zakres czynności | |||
1. Poz. leżąca 2. Czytanie prasy, książek 3. Basen w poz. leżącej lub półsicdzącej w łóżku „Egcrtona,‘ |
1. Poz. leżąca lub pół-sicdząca w łóżku „Egcrtona“ 2. Obracanie na boki 3. Stopniowa samoobsługa w poz. półsicdzącej w łóżku ,,E-gertona" w zakresie toalety i spożywania posiłków 4. Basen w pozycji siedzącej w łóżku „Egcrtona“ lub w przyłóżkowym fo-tclu-scdesic po przc-sicniu chorego (biernie) |
1- Poz. dowolna 2. Toaleta poranna i wieczorna w poz. siedzącej w łóżku „Egertona" lub przy umywalce 3. Spożywanie posiłków przy stoliku 4- Odpoczynek w fotelu 5. Wywożenie chorego do WC. |
1. Pełne uruchomienie chorego 2. Spacery stopniowo zwiększane |
0 7 21 28 dni
Wskazania -*g kodu prognostycznego chorzy klaty III i IV
Program rehabilitacji u chorych z zawałem serca jest dostosowany dla każdego chorego indywidualnie i regulowany w zależności od stanu klinicznego pacjenta. Kontrolę rehabilitacji można prowadzić przy użyciu powszechnie dostępnych metod klinicznych, jak obserwacja ogólnego stanu chorego, częstości i zachowania się tętna, ciśnienia i oddechów, ekg i prób czynnościowych.
Często po dokonaniu się zawału występuje u chorych zespół hipadrenii. Rehabilitacja u takich chorych przebiega z bardziej niekorzystnymi odczynami w postaci ogólnego osłabienia, tachykardii, hipotonii i szybkiego męczenia się. Podanie doustne substytucyjnej dawki sterydów, np. kortyzonu 12,5 do 25 mg pro die (przy przestrzeganiu ogólnych zasad stosowania sterydów) radykalnie poprawia odczynowość chorego i ma wpływ korzystny na przebieg zdrowienia.
Kontrola odczynów na rehabilitację fizyczną przy użyciu metody radioelek-irokardiografii (r-ekg) jest omówiona w rozdz. 6.
Jeżeli w przebiegu rehabilitacji wystąpi nasilenie dolegliwości wieńcowych lub zaburzenia rytmu, zwalniamy tempo rehabilitacji lub cofamy się w realizacji programu ćwiczeń fizycznych o kilka dni. Jeżeli powikłań nie można dość szybko opanować i zachodzi konieczność niemal przerwania ćwiczeń fizycznych. zalecamy, aby personel fizjoterapeutyczny utrzymywał kontakt z chorym i wykonywał chociaż ćwiczenia oddechowe i ćwiczenia I okresu. W razie do-rzutu zawałowego lub ostrej niewydolności krążenia postępujemy z chorym tak, jak by był dokonany nowy zawał, tzn. rozpoczynamy program rehabilitacji od początku.
Chorzy z ostrą niewydolnością wieńcową bez zawału są na początku traktowani jak chorzy z dokonanym świeżym zawałem. Dotyczy to zarówno konieczności pobytu na sali intensywnej opieki, jak i postępowania leczniczego. Po wykluczeniu dokonania się zawału (kryteria kliniczne, laboratoryjne, elektrokardiograficzne) stosujemy u chorych ćwiczenia III i IV okresu wewnątrzszpi-talnej rehabilitacji fizycznej modelu A. Chorzy ci są w pełni szybko uruchomieni i mogą opuścić szpital po 10—14 dniach pobytu. Z zasady jednak wymagają rehabilitacji psychicznej i rehabilitacji poszpitalnej.
Końcowy stan chorego przed wypisaniem ze szpitala ustalamy według poniższych kryteriów' i zaliczamy do jednej z 4 grup.
Grupa 1. Chorzy ze stanem ogólnym dobrym, bez zaburzeń rytmu, bez niewydolności krążenia i niewydolności wieńcowej,
Grupa 2. Chorzy ze stanem ogólnym dobrym, u których stwierdzono w czasie uruchamiania przejściowe występowanie bólów' wieńcowych i zaburzeń rytmu i lub zaistniała konieczność przejściowego zastosowania leków nasercowych.
Grupa 3. Chorzy, u których nastąpiło znaczne zwolnienie, cofanie lub przerwę w rehabilitacji ze względu na wyraźne pogorszenie stanu ogólnego, nieustę-powenie bólów wieńcowych, zaburzeń rytmu lub wystąpienie dorzutu zawałowego,
Grupa 4. Chorzy o znacznie ograniczonej aktywności wypisani ze zleceniem stosowania leków nasercowrych (ew\ zgon).
Kod prognostyczny sprawdzono na materiale 208 chorych ze świeżym zawe-łem serca z IV Kliniki Chorób Wewnętrznych: 75—80 procent chorych z początkowych klas kodu I, II, III i IV znalazło się w odpowiedniej grupie końcowej oceny klinicznej.
Wiele ośrodków, wprowadzających czynną sterowaną rehabilitację, może mieć niedostateczne doświadczenie w przewidywaniu końcowego wryniku rehabilitacji. Może to wpływać na niesłuszną ocenę metody bądź w sensie negatyw'-nym (np. niepodejmowanie rehabilitacji), bądź nadmiernie entuzjastycznym (np. że zdrowienie jest wynikiem tylko rehabilitacji). Ułatwieniem w pracy tych ośrodków' może być korzystanie z kodu prognostycznego rehabilitacji fizycznej wcwnątrzszpitalnej.
Problemem, który może wymagać interwencji już na etapie rehabilitacji wcwnątrzszpitalnej, są zagadnienia społeczno-zaw’odowfe. Rehabilitację socjainą