0000017 5

22 Fizjoterapia

2.2. Rozwój fizjoterapii i rehabilitacji w USA

Rehabilitacja w tym kraju rozwinęła się na gruncie fizjoterapii. Wzajemne oddziaływanie medycyny fizykalnej i rehabilitacji medycznej dobrze ilustruje historia ich rozwoju. W 1921 r. Amerykańskie Towarzystwo Lekarskie (American Medical Association - AMA) powołało Amerykański Kongres Terapii Fizykalnej (American Congress of Physical Therapy - ACPT). Celem działalności tej organizacji była edukacja dotycząca przydatności czynników fizykalnych w terapii. W dwa lata później powstało Amerykańskie Kolegium Radiologii i Fizjoterapii (American College of Radiology and Physiotherapy - ACRP). Zainteresowani lekarze twierdzili, że już od 1853 r. techniki fizykalne radiologii i fizjoterapii coraz bardziej się upodobniały. Zaistniałe w 1925 r. okoliczności sprawiły, że nowo powstającej organizacji, która miała się stać Amerykańskim Kongresem Medycyny Rehabilitacyjnej (American Congress of Rehabilitation Medicine - ACRM), zmieniono nazwę na Amerykańskie Kolegium Terapii Fizykalnej (American College of Physical Therapy -ACPT). Organizację o charakterze kongresu (w/w) powołano pięć lat później (1930). W latach trzydziestych nastąpiło wiele ważnych zmian. Powstałe w 1925 r. ACPT połączyło się w 1933 r. z Amerykańskim Towarzystwem Terapii Fizykalnej (American Physical Therapy Association - APTA).

W latach 1937-1938 pionierzy amerykańskiej rehabilitacji, Bierman, Coulter i Krusen, zainicjowali powstanie oficjalnego rejestru amerykańskich techników terapii fizykalnej. Została więc powołana Amerykańska Rada Medycyny Fizykalnej i Rehabilitacji (American Board of Physical Medicine and Rehabilitation - ABPMR). AMA uznała ACPT za specjalność medyczną. Lekarze zainteresowani terapią fizykalną utworzyli Towarzystwo Lekarzy Terapii Fizykalnej, z którego wyłoniła się Amerykańska Akademia Medycyny Fizykalnej i Rehabilitacji (American Academy of Physical Medicine and Rehabilitation - AAPM & R). Termin fizjatra stał się oficjalnie używanym określeniem zawodu. Dzięki filantropii B. Barucha (1943), który sfinansował organizację trzech ośrodków edukacyjnych i badawczo-naukowych oraz założył fundusz stypendialny, w latach czterdziestych wykształciło się w USA pierwszych 57 lekarzy rehabilitantów. Ostatecznie Rada ds. Medycyny Fizykalnej przy AMA uznała lekarzy o specjalności medycyny fizykalnej i w 1945 r. podjęła decyzję o zmianie nazwy ACPT na Amerykański Kongres Medycyny Fizykalnej i Rehabilitacji (ACPT & R).

W latach czterdziestych zaczęło narastać napięcie pomiędzy lekarzami prywatnie wykonującymi zabiegi fizykalne a tymi, którzy uprawiali rehabilitację osób niepełnosprawnych w szerszym zakresie. W 1949 r. ABPM zmieniło nazwę na. Amerykańską Radę Medycyny Fizykalnej i Rehabilitacji (ABPM & R), uznając tym samym medycynę fizykalną i rehabilitację za równorzędne sobie dziedziny postępowania medycznego. W latach sześćdziesiątych również wystąpiły znaczące zdarzenia, m.in. został przeprowadzony podział odpowiedzialności edukacyjnej między AAPM & R i ACRM, co oznacza, że akademia przejęła odpowiedzialność za kształcenie podyplomowe, natomiast kongres za kształcenie przeddyplo-mowe; zostało też założone (1967) Towarzystwo Fizjatrów Akademickich (Association of Academic Physiatrists - AAP). Konflikt utrzymujący się pomiędzy AAPM & R (która liczyła już 1200 członków) a ACRM złagodniał w latach siedemdziesiątych, czego wyrazem była współodpowiedzialność za wydawanie (od 1954 r.) miesięcznika „Archiwum Medycyny Fizykalnej i Rehabilitacji” („Archives of Physical Medicine and Rehabilitation”).

Geneza tego powszechnie znanego czasopisma sięga 1925 r., kiedy to w miejsce wydawanego „Przeglądu Radiologicznego” (Journal of Radiology”) powstało „Archiwum Terapii Fizykalnej, Promieni X i Radium” („Archives of Physical Therapy, X-ray and Radium”). Tytuł tego czasopisma był jeszcze dwukrotnie zmieniany. W 1938 r. nosiło ono nazwę „Archives of Physical Therapy", a od 1945 r. - „Archives of Physical Therapy and Rehabilitation”.

Dekada lat osiemdziesiątych postawiła przed medycyną fizykalną oraz rehabilitacją medyczną nowe wyzwania. W 1981 r. Narodowe Zgromadzenie Doradców ds. Edukacji Wyższych Uczelni (Graduate Medical Education National Advisory Council - GMENAC) wskazało na potrzebę wykształcenia w USA ponad 4000 fizjatrów. Spowodowało to wśród studentów medycyny wzrost zainteresowania tą specjalizacją, a w konsekwencji zwiększenie w 1985 r. liczby członków AAPM & R do ponad 2000 osób. Jednocześnie w dziedzinie medycyny fizykalnej i rehabilitacji zaczęły powstawać - zarówno wśród członków AAPM & R, jak i wśród członków ACRM - różnokierunkowe podspecjalności, m.in. rehabilitacja pediatryczna, geriatryczna, kardiologiczna. Okresowe napięcia pomiędzy AAPM & R i ACRM spowodowały, że w 1993 r. doszło do rozdzielenia kompetencji związanych z finansami, zarządzaniem i kontrolowaniem własnych misji. W tymże roku liczba członków AAPM & R wyniosła już 4000 osób (na 600 000 lekarzy w USA).

Wzajemne oddziaływania medycyny fizykalnej i rehabilitacji medycznej doprowadziły w USA do identyfikacji celów postępowania w odniesieniu do osób chorych lub niepełnosprawnych. Natomiast nadal istnieje konieczność podejmo-