0000026(4)

większego znaczenia lokalizacyjnego, gdyż może być zwodnicze; większą wartość posiada opukowa ograniczona bolesność czaszki. Guzy skroniowe rzadziej wywołują ból głowy, który często promieniuje do oczu i ich okolicy. Guzy komór, zwłaszcza III, wśród nich szczególnie torbiele, bywają przyczyną bardzo silnego napadowego bólu głowy, co zależy od nagiego wodogłowia na skutek zatkania otworu Monro ego. Ból głowy w guzach mózgu nie zawsze jest zależny od nadciśnienia śródczaszkowe-go, gdyż zdarzają się przypadki guzów mózgu bez nadciśnienia śródczaszkowego z silnymi bólami głowy i odwrotnie. Bóle głowy w guzach mózgu zwykle są trwałe, napadowo zaostrzające się. Mają charakter bólów' rozsadzających.

Wymioty

2.    Wyin i o ty (v omitus). Wymioty mogą występować bez bólów głowy, jako tzw. „wymioty mózgowe”, „wybuchowe’’ (nagłe chluśnięcie), zwłaszcza przy zmianie pozycji głowy, niezależnie od posiłków, bez żadnych zwiastunów, lub też poprzedzone nudnościami. Jeśli towarzyszą bólom głowy, wówczas są wyrazem wzmożonego ciśnienia śródczaszko-wego. Mogą też być spowodowane uciskiem na ośrodek nerwu błędnego.

Zawroty głowy

3.    Zawroty g ł o w y (rertigo). Zawroty głowy, jako wyraz wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego, nie należą do częstych objawów ogólnych guzów mózgu. Nie są one wówczas stale i sprecyzowane; odczuwa je chory jako niepewność postawy i chodu; natomiast bywają one bardziej trwale i o ustalonym kierunku, jeśli spowodowane są bezpośrednim działaniem guza na móżdżek lub narząd błędnikowy, a więc są raczej charakteru miejscowego.

Zmiany tętna i oddechu

4.    Zmiany tętna i oddechu (bradycardia i bradypnoc). U’ późniejszych okresach guzów mózgu tętno bywa często spowolnione, dochodzące do 40, a nawet mniej uderzeń na minutę. Szczególnie spostrzega się to w guzach tylnej jamy czaszkowej (móżdżku) na skutek ucisku na ośrodki nerwu błędnego w opuszce. Bradykardia może też być wyrazem nadciśnienia ogólnego śródczaszkowego. To samo dotyczy oddechu, który ulec może spowolnieniu i pogłębieniu w późniejszych okresach choroby, a nawet przybrać postać oddechu Cheyne-Stokesa. W guzach móżdżku, szczególnie kąta mostowo-móżdżkowego, występujące zwolnienie tętna przy ułożeniu chorego na bok, może mieć znaczenie uzupełniające w rozpoznaniu.

Tar cza

zastoinowa

5. Tarcza zastoino w a (stasis papillae, oedema papillae). Tarcze zastoinowe należą do najważniejszych i najczęstszych objawów wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego i dlatego wskazują przeważnie na obecność guza, chociaż, jak to było już powiedziane, zdarzają się w innych schorzeniach. Nie są one jednak nieodzownym objawem guzów mózgu, które przebiegać mogą, przynajmniej przez czas dłuższy, bez zastoiny na dnie oczu. W guzach tylnej jamy czaszkowej (móżdżku, kąta mostowo--móżdżkowego, IV komory) tarcza zastoinowa występuje wcześnie i jest niemalże regułą. Przeważnie stwierdza się obustronną tarczę zastoinową.

427