0000029(1)

Brak napięcia mięśniowego określamy jako atonię (atonia). Chociaż ściśle mówiąc, właściwy wpływ na napięcie mięśniowe ma układ poząpiramido-wv, to jednak praktycznie odróżniamy zazwyczaj wzmożone napięcie mięśni tvpu piramidowego od pozapiramidowego.

W zmożone napięcie mięśni typu piramidowego powstaje we wszystkich schorzeniach połączonych z uszkodzeniem szlaku piramidowego, tj. koro-wo-rdzeniowego. Charakteryzuje się ono niejednakowym napięciem ago-nistów i antagonistów oraz powolnym ustępowaniem oporu w miarę powtarzania ruchów biernych. Tego rodzaju wzmożone napięcie (spaśli-citas) określamy poglądowo jako napięcie sprężynowe lub scyzorykowe.

W zmożone napięcie mięśniowe zależne od uszkodzenia układu pozapiramidowego jest stale na początku i na końcu ruchu, oraz jednakowe w agonistach i antagonistach, na skutek czego przy ruchach biernych wyczuwa się nie słabnący opór w obu wymienionych grupach mięśni; jest to wzmożone napięcie o charakterze plastycznym, woskowym, a nie sprężynowym. Hipotonię mięśni pochodzenia pozapiramidowego określamy jako sztywność mięśniową (rigiditas lub rigor).

Istnieją dwa rodzaje wzmożonego napięcia mięśni: częściej spotykamy stan kurczowy zależny od nadczynności motoneuronów gamma oraz rzadziej występującą postać spowodowaną nadczynnością motoneuronów alfa.

Wzmożonemu napięciu mięśniowemu pochodzenia piramidowego towarzyszy zarazem wzmożenie odruchów głębokich, tj. okostnowych i ścięg-nowcch oraz zjawienie się odruchów patologicznych. Toteż w porażeniu połowiczym powstałym na skutek uszkodzenia drogi piramidowej napięcie mięśni jest wzmożone, występuje tzw. porażenie kurczowe. Zdarza się jednak, iż w uszkodzeniach dróg piramidowych napięcie mięśni może być w okresie pierwszym obniżone lub utrzymywać się w tym stanie nawet przez czas dłuższy.

Obniżone napięcie mięśniowe (hypotonia, hypolonus, flacciditas) występuje we wszystkich chorobach, w których zachodzi uszkodzenie luku odruchowego, a więc dróg doprowadzający ch : afcrentnych), odprowadzających (eferentnych) lub odcinka ośrodkowego w rdzeniu. Dlatego to uszkodzeniom neuronu obwodowego towarzyszy hipotonia. Zazwyczaj chodzi o uszkodzenie kilku luków odruchowych. Stwierdzamy więc hipotonię mięśni w schorzeniach tylnych korzonków radiculitis , w wiądzie rdzenia tabes dorsalis). w uszkodzeniach nerwów obwodowych tnono-neuritir, polyncuritisj, w zapaleniu rogów przednich rdzenia j/oliomycli-tis), w niektórych przypadkach poprzecznego uszkodzenia rdzenia i myełi-tis transrersa). Napięcie mięśniowe jest również obniżone lub zniesione w niektórych chorobach mięśni, jak dystrofie postępujące mięśni, zanik mięśni, choroba Oppenheima 'arnyotonia congenila). W chorobach móżdżku hipotonia mięśni jest dość znamienna, połączona często z obustronnym osłabieniem lub zniesieniem odruchów głębokich, zwłaszcza

H i per lania mięśni typu pir amidów eg' (s past i ci t as)

Hip er tonią mięśni typu poza-piraraido w e go , sztywń o ść mięśniowa ( rigiditas, rigor

Hipotonia mięśni (hypotonia muscularis, flacciditas)

9 — Diagnostyka chorób 129