0000042(1)

o

7^ ?^H'^0H

[12-30]

NA0H+H⁺ NAD^{+ CH}a

Przytoczona reakcja dekarboksylacji pirogronianu (l2-30a) jest nieód-wracalna, w związku z czym proces fermentacji alkoholowej jako całość jest również nieodwracalny.

Podział enzymów glikolizy

Omówione enzymy katalizujące poszczególne reakcje procesu glikolizy można usystematyzować w cztery następujące grupy, w zależności od mechanizmu ich działania i klas, do których należą.

Transferazy. Z enzymów tej klasy spotykamy w glikolizie kinazy i mu-tazy. Kinazy katalizują przeniesienie reszty fosforanowej z ATP na akceptor organiczny, z utworzeniem wiązania fosforanowego o niskim zasobie energii, bądź wiązania o wysokiej energii na ADP. W pierwszym przypadku reakcja jest nieodwracalna, a przykładami enzymów są heksókinaza i fosfofruktokinaza. Natomiast reakcje drugiego typu są łatwo odwracalne, a przykładami mogą być: kinaza fosfoglicerynia-nowa i kinaza pirogronianowa.

Mutazy katalizują przeniesienie reszty fosforanowej z jednej pozycji na inną w obrębie tej Samej cząsteczki. Przykładami są tu fosfo-mutaza glukozowa i fosfomutaza glicerynianowa, które współdziałają z koenzymami, stanowiącymi odpowiednie dwufosforany i równocześnie pośrednie produkty tych reakcji.

Izomerazy. Z klasy izomeraz występują w glikolizie izomerazy typu aldoza-ketoza. Są one reprezentowane przez enzymy: izomerazę glu-kozofosforanową i izomerazę triozofosforanową. W przeciwieństwie do grup poprzednich nie wymagają współdziałania jonów Mg²⁺, ani być może innych kofaktorów.

Oksydoreduktazy są reprezentowane przez dehydrogenazy, które katalizują odwodorowanie substratu z udziałem NAD+ lub regenerację NADII + F+ przćż przeniesienie atomów wodoru na akceptory organiczne. Do tej grupy należą: dehydrogenaza fosfogliceraldehydowa, mleczanowa i alkoholowa. Odpowiednie reakcje katalizowane przez te enzymy są jedynymi przemianami oksydoredukcyjnymi w glikolizie mięśniowej i bakteryjnej oraz w fermentacji alkoholowej.

Liazy są reprezentowane przez dwa enzymy: aldolazę katalizującą osiągnięcie równowagi pomiędzy fruktozodwufosforanem, a dwiema cząsteczkami triozofosforanów, oraz hydratazę fosfopirogronianową, katalizującą reakcję odłączenia wody od kwasu 2-fosfoglicerynowego i jego przemianę w kwas fosfoenolopirogronowy.

288