0000057

Ryc. 73

Ryc. 74

Ryc. 73. Lej protezy dla długiego kikuta przedramienia.

Ryc. 74. Urządzanie obrotowe z lejem wewnętrznym, umożliwiające czynne ruchy obrotowe końcówki chwytnej (pronacja i supinacja).

gdzie nie używa się żadnego zawieszenia szelkowego. Przeciwwskazaniem do jego stosowania są zmiany naczyniowe i troficzne w obrębie kikuta.

U osób z amputacją obustronną w obrębie przedramienia ten typ lejc utrudnia samodzielne zakładanie protez oraz ich zdejmowanie. Stąd chętniej stosuje się leje dopasowane mniej ściśle oraz miękkie zawieszenie szelkowe typu angielskiego (ryc. 76).

Zaopatrzenie krótkiego i bardzo krótkiego kikuta przedramienia zaliczamy do zadań trudnych. Głównym problemem jest tu nie tylko utrzymanie krótkiego kikuta w leju, lecz także zapewnienie możliwie największego zakresu zginania w stawie łokciowym, bez obawy wysunięcia się kikuta z leja. Tam gdzie istnieje jeszcze chociaż nieduży odcinek kikuta, mogący dać oparcie dla przedniej ściany leja obwodowego od przyczepu ścięgna mięśnia dwugłowego ramienia, możemy spróbować dopasowanie

Ryc. 75. Lej typu Munster (wg G. Kuhna): a — ukształtowanie wejścia do leja, b — zasada ujęcia kikuta w leju.

Ryc. 76. Lej protezy przedramienia luźno dopasowany (tzw. typ angielski).

Ryc. 75

Ryc. 76

leja typu Munster. Liczyć się jednak musimy ze znacznym ograniczeniem zakresu zginania w stawie łokciowym. Pacjent ponadto może odczuwać wzmożony ucisk przy zginaniu przedramienia, obciążonego np. ręką bioelektryczną. Niewielka bowiem powierzchnia oparcia ściany leja na kikucie jest nie wystarczająca w stosunku do momentu siły obciążenia.

Łącząc stabilizację kikuta w leju z pełnym zakresem ruchów zginania wykonujemy protezę z szynami bocznymi, zaopatrzonymi w przegub stawu łokciowego z przekładnią zębatą lub dźwigniową, opisaną wcześniej przy omawianiu stawów łokciowych.

Krótki kikut przedramienia, usztywniony kostnie lub bliznowato w zgięciu wstawię łokciowym, w zasadzie nie nadaje się do zaopatrzenia w protezę typu czynnego. Jedyną możliwością jest potraktowanie go jako długi kikut ramienia, z wykorzystaniem naturalnego zagięcia na końcu zakotwiczenia leja. Zyskuje się wówczas pełny ruch w stawie barkowym, łącznie z rotacją. Górna krawędź leja może wówczas sięgać poniżej wyrostka barkowego.

Lej dla długiego kikuta ramienia obejmuje cały kikut, a górna krawędź jego ściany powinna sięgać nieco poniżej wyrostka barkowego. W ten sposób przy maksymalnym odwodzeniu ramienia nie będzie się ona opierała o ten wyrostek i nie będzie hamowała ruchu, ani też powodowała zsuwania się kikuta z leja. Krawędź przyśrodkowa leja powinna sięgać do poziomu ścięgien mięśnia najszerszego grzbietu oraz mięśnia piersiowego większego, stanowiących tylne i przednie ograniczenie dołu pachowego (ryc. 77).

Średni kikut ramienia możemy również zaopatrzyć w protezę z dobrze dopasowanym lejem, zezwalającym na wykorzystanie ruchów w stawie

Ryc. 77

Ryc. 78

Ryc. 79

Ryc. 77. Lej dla długiego kikuta ramienia.

Ryc. 78. Lej dla średniego kikuta ramienia. Ryc. 79. Lej dla bardzo krótkiego kikuta ramienia.

115