0000061 2

natomiast część karotenowa. — jedna z form witaminy A — neore-tynina b, która pod działaniem promieni świetlnych podlega określonym przemianom, sprzężonym z systemem nerwowym przez zakończenia nerwów wzrokowych.

Przypuszcza się, że przemiana rodopsyny w opsynę i all-trans--retyninę powoduje odblokowanie jakiegoś mechanizmu enzymatycznego lub innego, który przekazuje odpowiedni impuls na zakończenia nerwowe znajdujące się w gałce ocznej, co stanowi istotę procesu widzenia. Mechanizm ten jest przedstawiony schematycznie na rysunku 40.

Rys. 40. Mechanizm przemian rodopsyny pod wpływem odbieranych bodźców świetlnych w procesie widzenia

Dzienne zapotrzebowanie organizmu człowieka na witaminę A określa się na ok. 5000 jednostek międzynarodowych, czyli 1,5 mg czystej witaminy A_t (formy alkoholowej) lub 3 mg /S-karotenu (jednostka międzynarodowa odpowiada 0,3 pg witaminy Ai, lub 0,6 (ig /i-karotenu). Głównymi źródłami witaminy A są zielone i żółte warzywa i owoce zawierające 1500—20 000 j.m./lOO g, masło 1000—4500 j.m. oraz wątroba cielęca — 10 000—160 000 j.m./lOO g. Nie bez znaczenia jest również witamina A zawarta w żółtku jaj i w mleku.

Witamina A i karoteny są nierozpuszczalne w wodzie, a dobrze rozpuszczają się w tłuszczach, dlatego towarzyszą z reguły tym związkom w produktach spożywczych. W środowisku beztlenowym są one odporne na działanie wyższych temperatur (do 130°C), natomiast w obecności tlenu łatwo się utleniają tracąc swą czynność biologiczną.

162