0031

et nytt borcl et fritt land et blatt skjort

O’

^ajdujc się _w lekcji 18.

Ponieważ forma bez podwójnego określenia jest formą starszą, wiele na 1 i określeń powstałych wcześniej ma tę formę do dziś. m.in. Det n₀7/| Arbeiderparli, De forente nasjoner (ONZ), Del hvite htts (Biały Dorn). **I

Nieregularna odmiana przymiotnika

Pewne odstępstwa od reguły wykazują następujące przymiotniki:

1. Przymiotniki zakończone samogłoską nie akcentowaną, np. ny 'nowy^u 'wolny’, blń 'niebieski’, otrzymują w formie nieokreślonej i jako orzecznik rodzaju nijakiego końcówkę -tt (zamiast -t), co powoduje skrócenie samo. głoski:

Bor de ( er nytt. La tuła t er fritt. Skjortet er bldtt.

2. Nie otrzymują żadnej końcówki w formie nieokreślonej i jako oizecznij; rodzaju nijakiego następujące przymiotniki:

a.    zakończone na -t, przed którym stoi inna spółgłoska, np. svart ' czaruj*,■ lub z podwójną pisownią -tt, np. lett:

et svari bord Bordei er wart. et lett sporsmal Sporsmfilel er lett.

b.    z przyrostkiem -ig lub -lig, np. riktig, nydclig 'uroczy¹:

et riktig svar Svaret cr riktig. et nydelig hus Huset er nydelig.

c.    zakończone na nic akcentowane -c [o], np. modernę:

et moderne hus Huset er modernę.

d.    zakończone na -s, np. stakkars 'biedny¹, felles 'wspólny’, gammriW 'starodawny’. Są to przymiotniki nieodmienne. (Nie używa się ich orzecznika.)

et stakkars barn et felles kjokken et gammeldags hus

e.    wielosylabowe, zakończone na -sk, np. historisk 'historyczny', i j^l sylabowe, oznaczające narodowość:

et hisiorisk problem et norsk flagg et polsk firma

80

liotniki zakończone na -cl. -er, -en, np. gamniel, vakker 'ładny’, skitten, ^d^ują samogłoskę -e i podwójny zapis spółgłoski w wygłosie przed słabą -e:

den gamie mannen — gamie menn — de gamie mennene den vakrc jenta    — vakre jemer — de rakre jentene

det skitne bordei    — skitne hord — de skitne bordcnc

[liotnik bra 'dobry'¹ nie odmienia się:

[en brafrakk 'płaszcz’ — et bra svar — bra mennesker, Det et bra.

niotnik Iltcn (mały) odmienia się następująco:

—	Liczba pojedyncza		Liczba mnoga
RodMij	Forma	Forma	Forma	Forma
	nieokreślona	określona	nieokreślona	określona
-	en Ulen guli	den lilie gutten	sma gutter	de smd guttene
fcfcki	en llten jente	den lilie jenta	sma jen ter	de snu1 jentene
**	ei lita jente et lite hus	det lilie huset	sma hus	de smó husene

lako orzecznik:

Gut ten er li ten. Jenta er li ten. Huset er lite.

—    Guttene er sma.

—    Jentene er sma. Husene er sma.

Czasowniki modalne (Czasowniki posiłkowe trybu)

Jeg skal konune i mor gen. Przyjdę jutro.

Jeg vil ha et glass melk. Proszę o szklankę mleka.

Anna kan snakke norsk. Anna mówi po norwesku.

Jeg ma ga hjem. Muszę iść do domu.

De bor Ićere norsk. Powinien pan (•= dobrze by było) uczyć się norweskiego.

Jeg tor ikke si det. Nic mam odwagi tego powiedzieć. _____    Fdr jeg komme Inn? Czy moee wejść?

.

Wycjj modalne mają w języku norweskim wiele wariantów znaczęmo-^cia    poznawać w następnych lekcjach. Dokładniejszy opis ich

81