007 4

Choroba dziecka - poczucie winy

o obwinianie innych łączy się z głębokim poczuciem

niesprawiedliwości, rozczarowania, psychicznego zranienia (obwinianie współmalżonka.za to,że bił dziecko; obwinianie lekarzy za to, że nie w porę poznali się na chorobie)

o przy chorobach dziedzicznych - obwinianie siebie lub współmałżonka za „niepelnowartościowość”, własne „niedostatki”, lub „nieodpowiednie” zawarcie związku małżeńskiego

Poczucie winy powoduje uczucie złości, pretensje to z kolei jest przyczyną konfliktów, nieporozumień, które uniemożliwiają konstruktywną i owocną współpracę, rozluźnienia więzi rodzinnych.

Choroba dziecka - radość

• •* ®

towarzyszy poczuciu ulgi (typowe sytuacje związane z

chorobą, w których pojawia się ulga)

o bezpośrednio po ustąpieniu bólu, strachu czy zmartwienia u dziecka

o po uniknięciu spodziewanych przykrych zdarzeń, frustracji czy zagrożeń

o przy lepszym samopoczuciu bądź dobrym nastroju dziecka

o o własnym skutecznym działaniu czy zachowaniu, które przybliża powrót zdrowia czy' poprawy samopoczucia

o po sukcesach dziecka związanych z jego rozwojem, nauką, twórczością, zdobyciem nowych umiejętności

Choroba dziecka

m ir

Do najważniejszych następstw ograniczających szanse rozwoju dziecka należą:

o lęk

o koncentracja na wartościach podstawowych o koncentracja na „tu i teraz” o poczucie nieuchronności, bezsilność o utrata nadziei o utrata perspektywy życiowej o poczucie ubezwłasnowolnienia i utraty wolności o obniżenie poczucia własnej wartości, poczucie wstydu i bycia innym

o ograniczenie stymulacji zewnętrznej o derywacja potrzeb emocjonalnych o obniżenie stymulacji wewnętrznej, bierność.

Choroba dziecka - stany lękowe

utrzymujący się niepokój „zalegający” - jest wynikiem kumulowania się codziennych obaw o dziecko, towarzyszy rodzicom stale - trudno się im od niego uwolnić;

o lęk o życie dziecka

o lęk o własne zdrowie i kondycję psychiczną w kontekście konieczności zapewniania długotrwałej (długoletniej) opieki choremu dziecku

o lęk o zdrowie pozostałych członków rodziny o lęk przed przyszłością - swoją i swojej rodziny - często występuje tu skrócenie perspektywy życiowej . zatrzymanie na dniu dzisiejszym

o lęki egzystencjalne (czasem lęk o życie dziecka związany jest z trudnością pogodzenia się z myślą o możliwości zaburzenia naturalnego porządku rzeczy, że dzieci umierają wcześniej od swoich dzieci)

Psychospołeczne skutki choroby przewlekłej

dziecka (wg Góralczyk „Choroba dziecka w twoim życiu"

< >gnmiczcme swobody poniżania się	Ograniczenie kontaktów spoleezmeh
Ograniczenie .- V	stymulacji	i igrań iczcmc sy.;ms
koniakiow	? -a	, rozwoju
/ rówieśnikami	1 .nikume	spolccziH*-
Poczucie wsikJu	kontaktów . . * >|X'kvznyeh	emocjonalnego
bwiainmm		^ < )£iranie/enie
obniżenie jyoozuem	\ 1 Aprt \s .icja poirz.eb cim>c|oniilmch i nułoM.	stymulacji
wlasnei wnrinSo		/cwnęir/ncj. nuda
/mieniony wygląd Ro/łaka z bliskimi	<)bn i/ciiie styimiłucii	i
Opóźnienie rozwoju	*. wewnętrznej. mula, bien	iośc rozwoju
lizyc/nego i ps\ eh t'ruchowego skuiki leczeniu	zniechęcenie	umysłowego

Psychologiczne następstwa sytuacji dziecka ciężko i przewlekle chorego (zaklęty krąg rozpaczy, poczucia bezsilności i beznadziei)

y.agjiueme \ życiu i x .........• ' C rerpiciuc fr/yt/ne i UMeżmeine i i txl<^!XŻĆłiiŻł •:	K.o«coiirann x na wartościach podstHwowy eh	ÓnaU-.	......
	/ Koneenirat>'t \ nu ,. iu j tejiiz** ' x Pocnieir nicireho>nm*ści	r pers|Kkt>Av\ Zydowyj. y L:„. *» rozpacz	\
	x. bezsilności lie/radności krzywdy .		«hiuinic/eme szans
	/ " v /	Umil, protest przeciw. Bierność,\ zmediyetsiie ivz>guaetu	Osobowości {Juiikcii fogn1nc\juveUj
Ograniczenie , >;yyo|K>dy	(ibvzwl.iMimvt)|nienie * utrata v\ ufności i Konieczność rezygnacji z jj-anow i zamierzeń