007 6

190 Rozdział 8

Długość fali

Wiązka

światła

widzialnego

10⁹nm (1 m)

10⁶nm

10³nm

1 nm

10'³nm

10'⁵nm

Rycina 8-6. Widmo elektromagnetyczne. Fale elektromagnetyczne

*

o różnej długości rozchodzą się w przestrzeni. Światło widzialne jest jedynie częścią widma elektromagnetycznego i stanowi mieszaninę fal o różnej długości - w przybliżeniu od 380 nm do 760 nm. Pryzmat

rozszczepia światło na jego składniki barwne, załamując promienie o różnych długościach fal w różnym stopniu. W procesie fotosyntezy energia promieniowania światła widzialnego jest wykorzystywana do syntezy związków organicznych.

i NADPH. Niektóre węglowodany, wytworzone w fazie niezależnej od światła są później użytkowane jako paliwo, inne natomiast - jako surowce do produkcji różnych, niezbędnych dla komórki roślinnej związków organicznych; np. komórki roślinne, wykorzystując pobrane z gleby składniki mineralne, takie jak azotany i siarczany, mogą przekształcać węglowodany w aminokwasy, elementy budulcowe białek.

Reakcje zależne od światła ujarzmiają energię

W reakcjach zależnych od światła energia promieniowania słonecznego jest wykorzystywana do syntezy ATP i do redukcji cząsteczki akceptora elektronów NADP~ do NADPH. Energia świetlna ujarzmiana w procesie fotosyntezy jest doraźnie zatrzymywana w cząsteczkach tych dwu związków: ATP i NADPH. Reakcje zależne od światła można podsumować, jak następuje:

światło,

chlorofil

12H,0+ 12NADP + 18ADP+ 18P, ->

60₂+ 12NADPH + 18ATP

Światło przejawia właściwości falowe i korpuskularne

Zważywszy, że życie na naszej planecie zależy od światła, spróbu jmy zrozumieć, czym jest światło i w jaki sposób umożliwia ono fotosyntezę. Światło stanowi bardzo niewielką część szerokiego, ciągłego widma (spektrum) promieniowania zwanego widmem elektromagnetycznym (ryc. 8-6). Całkowite promieniowanie w tym widmie przesyłane jest w postaci fal. Długość fali to odległość od jednego szczytu (wierzchołka) fali do następnego. Na jednym końcu widma jest promieniowanie gamma, o bardzo małej długości fali (mierzonej w nanometrach), a na przeciwległym końcu widma elektromagnetycznego są fale radiowe tak długie, że ich długość mierzy się w kilometrach. Różne barwy światła odpowiadają różnym zakresom widma światła widzialnego, wyrażającym się odpowiednią długością fal - od 380 do 760 nm. W obrębie widma światła widzialnego najkrótszymi falami odznacza się światło fioletowe (ok. 400 nm), a najdłuższymi światło czerwone (ok. 750 nm).

Światło przejawia swe właściwości nie tylko w postaci falowej, lecz również w postaci korpuskularnej, składa się bo-