67268

Q =

47rk

~T

• A - długość fali pochłanianego światła

• k - molowy współczynnik ekstyncii

Widmo fa! e!ektrę>maRnety«nyęh;

padczerwisi)

ImI m i Miii uw «

‘ ti nclfiolet

roinieiu e

linki jfnlc

1 o'-*    10

V

1 o ⁰    10

io¹ 10^    10¹

częslotliwo OC IHzJ

cwiaitlo widzi Wne

IVI«o*c f«h fninl

Prteiwia elektronowe;

Jak już wiemy cząsteczka może przyjmować tylko ściśle określone poziomy energetyczne, a ich zmiana jest związana z pochłanianiem ( bądź emisją ) charakterystycznego dla danego przejścia kwantu energii. Jak wynika z wzoru 1 zaabsorbowane ( wyemitowane) może być tylko takie promieniowanie, którego energia odpowiada różnicy poziomów energetycznych cząsteczki. Prawdopodobieństwo danego przejścia na poziomach energetycznych cząsteczki, uwarunkowane jest tzw. regułami wyboru. Przejście elektronowe jest dozwolone gdy moment przejścia między stanami elektronowymi, określający prawdopodobieństwo absorpcji ( emisji) dopasowanego fotonu jest różny od zera, gdy moment przejścia jest równy zeru - przejście jest wzbronione - czyli nie zachodzi. Oto podstawowe reguły wyboru:

•    Wzbronione są przejścia, przy których zachodzi zmiana spinu elektronu np.: w S0₂ pasmo przy 360 nm. związane z przejściem n -p.

•    Jeżeli symetria rozkładu gęstości elektronowej stanu podstawowego i wzbudzonego jest taka sama, to przejcie jest wzbronioneJeżeli elektrony n znajdują się na czystym orbitalu p to przejście n - p* jest wzbronione ze wzgldu na symetrię lokalną.np.: związki zawierające grupy nienasycone: C=0, C=S, C=N, N=N, N=0,

•    To właśnie pochłaniane kwanty energii z przepuszczanej przez cząsteczkę fali elektro magnetycznej tworzą tzw. widmo absorpcyjne, których badaniem zajmuje się spektroskopia.

Efekt hipsochromowy (inaczej: podwyższenie barwy) - jest to przesuwanie się maksimum absorpcji, odbijalności, przepuszczalności lub widma emisyjnego w kierunku krótszych długości fali (np. od czerwieni do nadfioletu).Efekt występuje w przypadku wprowadzenia do cząsteczki danego związku organicznego specjalnych podstawników, zwanych grupami hipsochromowymi, charakteryzujących się brakiem wiązań podwójnych i wolnych par elektronowych. Przeciwieństwem efektu hipsochromowego jest Efekt batochromowy.

Efekt hiperchromowy.- to po prostu przesuniecie fali. Kw. nukleinowe o dwuniciowej strukturze, zarówno DNA i RNA, wykazują obniżoną absorbancję w UV, ponieważ elektrony z aromatycznego pierścienia ich zasad zaangażowane są w oddziaływania warstwowe i nie są tak podatne na wzbudzanie UV, jak te w jednoniciowym kw. nukleinowym o tym samym składzie zasad. Odwrotnością tego efektu jest - przyrost absorbancji w U V związany ze zniszczeniem struktury dwuniciowej kw. nukleinowego (denaturacją). Maksymalny przyrost absorbancji obserwuje się przy degradacji kw. nukleinowego do wolnych nukleotydów.

2