0089

iśzczu 4.9S g. węglowodanów 93.1 g. składników mineralnych 2.44 g. w c/.ym _. a 5,1 mg, fosforu 90.0 mg i —co najważniejsze— 2.44 mg miedzi tale bardzo ;■ -r/ebnej do regeneracji tkanki płucnej, eo r.p. w gruźlicy lub astmie nu • romre znaczenie.

Prowitaminy A w owocu borówki znajdziemy 0.22 mg, witaminy B, —0.15 r 3. — 0,23 mg. B,, — 0.11 mc, C — 117.0 mg i M — 24.4 jig. Jest więc

-    rowka 6 razy wymieniona w 7 rozdziale, nic będziemy więc lit wyliczać » o.kicłi wskazań zdrowotnych z nią związanych. Warto tylko dodać, że

lub smażony owoc borówki jest razem z. pestkami dyni (p. 13 rozdz.) Jepszym środkiem przcciwiasicmcowym. poza tym suszone borówki, jako hgedny środek moczopędny i regulujący trawienie, stosuje się w biegunkach,

-    - -uch jelit, żołądka oraz w chorobach reumatycznych — w formie naparu,

r> można pić w dowolnych ilościach.

5wieży sok z borówki polecano w całej Europie zachodniej w czasie t/w. w owego powietrza, i jeśli była to cholera, środek ten mógł być skuteczny: der-nlekcyjne działanie surowego soku borówkowego nic ulega wątpliwości. Saiego sok ten i konfitura zresztą mogą być stosowane w żywieniu osób nł iżnic chorych.

•V icc/nklwie liść borówki powinien już dawno zastąpić liść mącznicy, która, —c-. ■ hjęta ochroną, jest coraz bardziej zagrożona wytępieniem, a nie jest ona by—s;mniej środkiem od borówki skuteczniejszym.

12. Boiodrzew. by lica boże drzewko (Arlemi.ua abroionwn I..) z rodziny -..eh (ComposUae) przy wędrował do nas /. poł u<l nia, tu i ówdzie trafia si ę na —. . -.ciach zdziczały, niekiedy widuje się go w ogrodach wiejskich. Jest to kzzew do 1 m wysoki, o pędach wznoszących się. rozgałęzionych, chętnie Basowany do obsadzania żywopłotów. Uście dolne mają podwójnie pierzaste i ... .- wyższe trójdzielne, pojedynczo pierzaste, drobne kwinty kuliste, z.óltc. Cib roślina nu silny zapach cytrynowo-korzenny.

Z : c i Hf/ha Abrotani) działa moczopędnie, wiatropędnie. trawiennie. —jcniająco. poprawia przemianę materii. należy do środków gorzkich.

. e się więc je w naparze przy nieżytach dróg trawiennych, wzdęciach. >    :h. sumach zapalnych dróg moczowych, wrzodach żołądka i dwunastni-

Vipar stosowany od I. II. III miesiąca ciąży umacnia jej rozwój i zapobiega - : :eniu nawet przy ronieniu nawykowym. Herb. op. 50.0. Przetwory: E.xtr. AŁro/.nii Sola ren. K.U.

Warto tu zaznaczyć, że bożodrzew gruczolowaty {Aihtnlhus ehisiimti ■ .i. '< z rodziny biegu necznikowatych (Simaroufiat«se)o długich, prawic do I

-    dochodzących liściach —jest drzewem o trującym działaniu, uprawianym ■ dekoracyjnych, a liście jego mają zastosowanie tylko w garbarstwie t/w

kowym”. czyli domowym. Tych dwóch bożodrzewów, tzn. leczniczego •u trującego drzewa, mylić więc nie należy.

Bratek polny, w naszym klimacie występuje kilka gatunków, do leezni-cdnak zalicza si? tylko dwa: bratek polny łąkowy (Vfoii/ t/lcolor tor.

-    i Murr) o mniejszych białożóltych kwiatkach, na których niebieskiego

93