węglowodanów 63.7 g. składników mineralnych 4.83 tj. w czym wapnia 245 mg i fosforu 399 mg. Witaminy Ii, — 0.46 mg. U. — 0.55 mg. B, — 1.75 mg. II — 12.6 /ig i PP — 10.4 mg.
Owoc czarnego bzu działa rozwalniająco. napotnie, moczopędnie i rozkut c/owo, stosuje się w niedomodze wątroby, niestrawności, żółtaczce i pożółtacz-kowych stanach wyczerpania, nerwicy. w stanach zapalnych /oładka, a wreszcie w biegunkach, /uparciuch i kamicy moczowej. Herb. op. S0.0. Wchodzi w skbd Normosanu i Normogranu (p. Mieszanki ziołowe).
Z tegoż czarnego bzu korę stosuje się jako silny środek moczopędny i napotny w obrzękach i przewlekłej niedomodze nerek, a odwar poprawia skład soków żołądkowych.
Liście maja d/ialanic moczopędne i napotne, nieco żółciopędne t rozwalnia-jąec. stosuje się z nich napar w przewlekłych zaparciach i nieżytach dróg trawiennych. Korzeń z krzewów dwuletnich i starszych dzialn moczopędnie i oczyw/ajaco. stosuje się go przeciw puchlinie wodnej i otyłości
Zewnętrznie stosuje s;c napar z. liści i kwiatów (osobno lub razem na okłady przy wrzodach, a do płukania gard Li kwiat zaparzony w mleku). W reumatycznych stanach z kwiatu bzu w połączeniu z kwiatem rumianku można robić z rozparzonego ziela okłady pod ccratk.) godzinę lub dłużej.
Z owocu bzu czarnego zawsze warto na zimę zrobić powidło Łyżka takich powideł na noc zwalcza przewlekłe zaparcie, a grubo posmarowany kawałek bulki (3-4 razy dziennie) doskonale działa w zwalczaniu wrzodów żołądka i dwunastnicy.
Dobrze działa również sok nastawiony na cukrze (mc no słońcu)), który ma ponadto działanie moczopędne, łyżka soku na szklankę herbaty rano zlikwiduje nocne moczenie się u dzieci, pobudzi czynność nerek u dorosłych, a w biegunkach będzie czynnikiem regulującym. Jeśli sok toki /winuje. nie traci swych walorów leczniczych, ale w ustach zostawia smak zjełczałego maski.
Kapar z kwiatu służy do inhalacji, co również pomaga w przewlekłych nieżytach dróg oddechowych i upartym kaszlu. Wdycha się w pewnej odległości od wrzątku, żeby czuć zapach naparu
Rcc. Kwiat bzu czarnego, ziele świetlika, ziele piołunu, korzeń arcydzięgln. łtść szałwi i korzeń goryczki w równych ilościach sproszkować i zażywać mniej niż pół łyżeczki na pół godziny przed posiłkiem (dla pobudzenia wydzielania soków żołądkowych).
Kwiat bzu czarnego, kwiat tawuły łąkowej, pączki topoli, kora wierzby, liść brzozy, bić poziomki, liść czarnej porzeczki w równych ilościach — napar (przy ischiasie).
Kwiat bzu czarnego, ziele bukwicy, ziele rzepiku. liść mięty, liść ruty. liść czarnej jagody, morszczyn, nasienie kozieradki mielone — ze cztery z tych surowców sproszkować i zażywać trzy razy dziennie mniej niż pól łyżeczki (przy stwardnieniu rozsianym)
23. Cząber ogrodowy (Sutureia hortensls L.) z rodziny wargowych (l.obia-w), a więc z rodziny, z której pochodzi bardzo wiele różnych ziół leczniczych.
102