0106

Bogdan Rąakowski - BHP w praktyce Rozdział 5

dostępem do części niebezpiecznych i przed obcymi ciałami stałymi. Poniżej podano w tabeli znaczenia poszczególnych cyfr.

Pierwsza cyfra	Stopień	ochrony
charakterystyczna	Przed dostępem do części niebezpiecznych	Przed obcymi ciałami stałymi
0	Bez ochrony	Bez ochrony
1	Ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych wierzchem dłoni	Ochrona przed obcymi ciałami o średnicy 50 mm i większej
2	Ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych palcem	Ochrona przed obcymi ciałami o średnicy 12,5 mm i większej
3	Ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych drutem	Ochrona przed obcymi ciałami o średnicy 2,5 mm i większej
4	Ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych drutem	Ochrona przed obcymi ciałami o średnicy 1,0 mm i większej
5	Ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych drutem	Ochrona przed pyłem
6	Ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych	Ochrona pyłoszczelna

Druga cyfra charakterystyczna [0 do 8] oznacza stopień ochrony przed szkodliwymi skutkami wnikania wody. Poniżej podano w tabeli znaczenia poszczególnych cyfr.

^DrJf <J^fra charakterystyczna	Stopień ochrony
0	Bez ochrony
1	Ochrona przed padającymi kroplami wody
2	Ochrona przed padającymi kroplami wody przy wychyleniu obudowy do 15°
3	Ochrona przed natryskiwaniem wodą
4	Ochrona przed bryzgami wody
5	Ochrona przed strugą wody
6	Ochrona przed silną strugą wody
7	Ochrona przed skutkami krótkotrwałego zanurzenia w wodzie
8	Ochrona przed skutkami ciągłego zanurzenia w wodzie

Do kodu IP można jeszcze dodać literę dodatkową [A, B, C lub D), jeśli rzeczywista ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych jest wyższa, niż to wynika z oznaczenia pierwszą cyfrą charakterystyczną, lub jeżeli jest oznaczana tylko ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych (wtedy pierwsza cyfra charakterystyczna jest zastępowana przez X).

Wreszcie może być dodana litera uzupełniająca (H, M, S lub W) dla przewidzianych w normach dodatkowych informacji określających dodatkową procedurę stosowaną podczas badań. Zainteresowani będą mogli znaleźć więcej informacji na temat znaczenia poszczególnych liter w normie [X 071].

Poniżej podano przykłady oznaczenia kodem IP.

j IP 34 j Obudowa z takim oznaczeniem chroni ludzi przed narzędziami o średnicy 2,5 mm i większej przed dostępem do części niebezpiecznych (3) i chroni wyposażenie wewnątrz obudowy przed szkodliwymi skutkami wody rozbryzgiwanej na obudowę z dowolnego kierunku (4).

iIP 23CSj Obudowa z takim oznaczeniem chroni ludzi przed dostępem palcem do części niebezpiecznych (2), chroni wyposażenie wewnątrz obudowy przed szkodliwymi skutkami wody natryskiwanej na obudowę (3), chroni pracowników operujących narzędziami o średnicy 2,5 mm i większej o długości nieprzekraczającej 100 mm przed dostępem do części niebezpiecznej (C) oraz jest sprawdzana ochrona przed szkodliwym wnikaniem wody, kiedy wszystkie części urządzenia są nieruchome (S).

Ochrona przed dotykiem pośrednim

1.    Ochrona przez zastosowanie samoczynnego wyłączenia zasilania lub sygnalizację. Urządzenie ochronne powinno samoczynnie wyłączyć zasilanie w taki sposób, aby, w następstwie zwarcia między częścią czynną i częścią przewodzącą dostępną lub przewodem ochronnym tego obwodu albo urządzenia, spodziewane napięcie dotykowe przekraczające 50 V wartości skutecznej prądu przemiennego (i 120 V prądu stałego) zostało wyłączone tak szybko, żeby nie wywołało (przy jednoczesnym dotyku części przewodzących) niebezpiecznych skutków patofizjologicznych dla człowieka.

2.    Ochrona przez zastosowanie urządzenia II klasy ochronności lub o izolacji równoważnej.

Ochrona ta ma na celu zapobieżenie pojawieniu się niebezpiecznego napięcia na częściach przewodzących dostępnych urządzeń elektrycznych w przypadku uszkodzenia izolacji podstawowej. Ochronę tę zapewnia się przez stosowanie;

•    urządzeń mających podwójną lub wzmocnioną izolację (II klasa ochronności),

° zespołów w pełni izolowanych urządzeń elektrycznych wykonanych fabrycznie i oznaczonych symbolem:

□

•    urządzeń o izolacji podstawowej lub o izolacji wzmocnionej pokrywającej nieizolowane części czynne, wykonanej w czasie montażu instalacji, zapewniającej stopień bezpieczeństwa równoważny urządzeniom elektrycznym II klasy.

3.    Ochrona przez zastosowanie izolowania stanowiska.

Ten środek ochrony ma na celu zapobieżenie równoczesnemu dotknięciu części, które mogą mieć różny potencjał w wyniku uszkodzenia izolacji podstawowej części czynnych.

209