013(2)

13

Działania niepożądane

•    Wskutek zwiększania objętości płynów krążących (jako efekt fazy krążeniowej) diuretyki osmotyczne u chorych z niewydolnością mięśnia sercowego mogą spowodować wystąpienie obrzęku płuc! (zwiększenie objętości krwi —* wzrost obciążenia mechanicznego niewydolnego już serca —► upośledzone odpływ krwi z płuc do serca lewego —> zastój w krążeniu płucnym —► obrzęk płuc)

•    kwasica,

•    zapalanie żył w miejscu wstrzyknięcia

•    odwodnienie

•    bóle i zawroty głowy

•    wymioty

•    zaburzenia świadomości Przeciwwskazania do stosowania

•    obrzęk płuc!

•    nasilająca sic niewydolność serca!

•    bezmocz

•    czynne krwawienia wewnątrzczaszkowe

•    ciężkie odwodnienia

Akwaretyki

III. Ksantynowe leki moczopędne - aminofilina i teofilina, teobromina

•    teofilina (Theophyllinum)

•    aminofilina (Aminophyllinum) - jest połączeniem teofiliny z etylenodiaminą Wszystkie metyloksantyny zwiększają ukrwienie nerek, tj. rozszerzają naczynia nerek w obrębie rdzenia nerki, a tym samym wymuszają zwiększone przesączanie w kłębuszku nerkowym. Zwiększenie przesączania kłębuszkowego powoduje co prawda wzrost ilości moczu pierwotnego, ale jest on skutecznie zagęszczany w kanalikach nefronu, dlatego działanie diuretyczne tej grupy leków jest bardzo słabe i krótkotrwale, stąd obecnie rzadko jest wykorzystywane w celach terapeutycznych.

Mechanizm miolitycznego (czyli bezpośrednio rozkurczającego) działania metyloksantyn; Leki te hamują fosfodiesterazę w mięśniówce gładkiej naczyń (atakże oskrzeli); enzym ten odpowiada za rozkła cyklicznego 3*5 adenozynomonofosforan (cAMP) - leki te więc są inhibitorami fosfodiestrazy. Na skutek blokowania tego enzymu dochodzi do nagromadzenia cAMP w miocytach gładkich naczyń, co powoduje wzrost magazynowania Ca²~ w mitochondriach (= przemieszczenie z cytoplazmy do mitochondriów) —» efektem tego jest spadek stężenia wolnych Ca²⁺ w cytoplazmie komórek mięśniówki gładkiej a więc spadek ich dostępności dla elementów kurczliwych komórek —» rozkurcz/relaksacja mięśniówki gładkiej —► rozszerzenie naczyń nerek = zwiększona perfuzja nerek = zwiększone tworzenia moczu pierwotnego, (metyloksantyny zostaną szerzej omówione w ramach leków przeciwastmatycznych)

IV. Środki pochodzenia roślinnego

W wielu surowcach roślinnych znajdują się substancje, które nasilając nieznacznie przesączanie kłębuszkowe (a więc działają jak metyloksantyny), miernie zwiększają ilość wydalanego moczu. Leki te można zaklasyfikować jako naturalne akwarety ki. Stosowane są w złożonych preparatach, zawierających wyciągi następujących roślin: kłącza perzu, korzeń lubczyka, liść pokrzywy, owoc pietruszki, świeże liście brzozy, ziele skrzypu, owoc jałowca, liść mącznicy i ziele nawłoci. Do preparatów zawierających wyciągi z surowców roślinnych należą m.in. Fitolizyna, Succus Betulae, Terpinex, Urogran i Urosan. W medycynie człowieka leki te mają pewne znaczenie w profilaktyce kamicy nerkowej.

T. M.