0153

Bogdan Rączkowski - BHP w praktyce Rozdział 6

Ze względu na zdolność do wykonywania pracy w grapie pracowników kategorii A ustala się następującą klasyfikację medyczną: zdolny, zdolny pod pewnymi warunkami, niezdolny.

UWAGA: Pracownik nie może być zatrudniony na określonym stanowisku w kategorii A, jeżeli uprawniony lekarz wydal orzeczenie, że jest on niezdolny do wykonywania takiej pracy.

Ewidencja otrzymanych przez pracownika dawek promieniowania

Kierownik jednostki organizacyjnej obowiązany jest prowadzić rejestr dawek, indywidualnych, otrzymywanych przez pracowników zaliczonych do kategorii A na podstawie wyników pomiarów i ocen.

Pomiary dawek indywidualnych oraz oceny dawek od narażenia wewnętrznego są dokonywane przez podmioty posiadające akredytację otrzymaną na podstawie odrębnych przepisów.

Centralny rejestr dawek prowadzi Prezes Agencji na podstawie wyników pomiarów i ocen otrzymywanych od kierownika jednostki organizacyjnej.

Warunki bezpiecznej pracy

Szczegółowe warunki bezpiecznej pracy ze źródłami promieniowania jonizującego oraz warunki bezpiecznego stosowania promieniowania jonizującego w celach medycznych są zawarte w [Q 404] i [Q 405].

Szkolenie pracowników w zakresie bhp

Do pracy przy materiale jądrowym, źródle promieniowania jonizującego, odpadach promieniotwórczych lub wypalonym paliwie jądrowym można dopuścić pracownika, który posiada odpowiednią do stanowiska pracy znajomość przepisów z zakresu bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej oraz niezbędne umiejętności.

Szkolenie dla osób ubiegających się o nadanie uprawnień inspektora ochrony radiologicznej w pracowniach rentgenowskich stosujących aparaty rentgenowskie o energii promieniowania do 300 keV w celach medycznych prowadzone jest według szczegółowego programu szkolenia, w sposób zapewniający nabycie wiedzy i umiejętności niezbędnych do pełnienia obowiązków w zakresie ochrony radiologicznej [Q557].

Kierownik jednostki organizacyjnej obowiązany jest zapewnić prowadzenie wstępnych i okresowych szkoleń pracowników, praktykantów, studentów w zakresie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej, zgodnie z opracowanym przez siebie programem. Szkoleniem objęci są również pracownicy uczestniczący w transporcie materiałów jądrowych, źródeł promieniotwórczych, odpadów promieniotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego.

Programy szkoleń uwzględniające informacje dotyczące ochrony zdrowia, opracowane przez kierownika jednostki organizacyjnej działającej na podstawie zezwolenia, podlegają zatwierdzeniu przez organ, który wydał zezwolenie.

Zabezpieczenie pracowników przed promieniowaniem jonizującym

Istotne znaczenie ma odpowiednie zabezpieczenie pracowników przed działaniem promieniowania jonizującego. Służą do tego środki techniczne i organizacyjne.

Środki techniczne:

•    odpowiednia lokalizacja źródła w pomieszczeniu (ściany i stropy takiego pomieszczenia nie mogą przylegać do pomieszczeń mieszkalnych),

•    odpowiednia powierzchnia pomieszczenia, w którym zainstalowano źródło promieniowania,

⁸ stosowanie osłon, fartuchów ochronnych, parawanów, szyb ochronnych z tworzywa pochłaniającego promieniowanie jonizujące,

•    stosowanie wentylacji (np. sześciokrotna wymiana na godzinę w pracowni rentgenowskiej),

•    sprzęt ochrony osobistej.

Środki organizacyjne:

•    wyznaczenie i oznakowanie strefy niebezpiecznej źródła,

•    sygnalizacja włączenia źródła,

⁸ skrócenie czasu ekspozycji.

Profilaktyka medyczna

Zgodnie z [Q 257] poniżej przedstawiono zakres badań profilaktycznych dla pracowników narażonych na promieniowanie jonizujące.

Czynnik szkodliwy lub uciążliwy	nadania wstępne		Badania okresowe			Ostatnie badania okresowe		Narządy (układy) krytyczne
	lekarskie	. pomocniczo	lekarskie	pomocnicze	badań	lekarskie	pomocnicze
Promieniowanie jonizujące	ogólne, ze zwróceniem uwagi na skórę; okulistyczne z oceną soczewek	morfologia krwi z rozmazem; płytki kra)	ogólne, ze zwróceniem uwagi na skórę; okulistyczne z oceną soae-wek	morfologia krwi z rozmazem; płytki krwi	co 3 lata	ogólne, ze zwróceniem uwagi na skórę; okulistyczne z oceną soczewek	morfologia krwi z rozmazem; płytki krwi	układ krwiotwórczy; soczewki; skóra; gonady

Uwagi: Czynnik o udowodnionym działaniu rakotwórczym - konieczność przedłużonej obserwacji poza okres pracy zawodowej.

Czynnik zaburzający rozrodczość (d działaniu genotoksycznym lub teratogennym) - zagrożenie rozwoju embrionalnego we wczesnym okresie ciąży, w razie przekroczenia dopuszczalnej dawki promieniowania obowiązuje kontrola stanu zdrowia. Ujawnienie utrzymującej się granulocytopenii wymaga przeprowadzenia badań czynnościowych układu białokrwinkowego i badania szpiku kostnego.

303