0066

Bogdan Rączkowski - BHP w praktyce Rozdział 3

towaniu przed wprowadzeniem go do sieci (odpylenie, ogrzanie, chłodzenie, nawilżanie, osuszanie) przez czerpnie powietrza. Czerpnie powietrza powinny być zlokalizowane w sposób umożliwiający pobieranie powietrza niezanieczysz-czonego (zanieczyszczone powietrze powinno być oczyszczone z pyłów i substancji szkodliwych dla zdrowia przed wprowadzeniem go do wentylowanych pomieszczeń).

W pomieszczeniach pracy, w zależności od potrzeb, można stosować wentylację ogólną, powodującą wymianę powietrza w całym pomieszczeniu, a także wentylację miejscową, polegającą na wymianie powietrza w określonej przestrzeni w pomieszczeniu, w obrębie stanowiska pracy lub urządzenia technologicznego. W pomieszczeniach pracy, w których jest możliwe niespodziewane wydzielenie się dużych ilości substancji toksycznych lub niebezpiecznych, grożących wybuchem - stosuje się wentylację awaryjną - pozwalającą w krótkim czasie obniżyć niebezpieczne stężenia tych substancji.

WAŻNE: ^w pomieszczeniu, w którym jest zastosowana wentylacja mechaniczna lub klimatyzacja, nie można stosować wentylacji grawitacyjnej. Wymaganie to nie dotyczy pomieszczeń z urządzeniami klimatyzacyjnymi niepobierającymi powietrza zewnętrznego [Q 053].

Systemy wentylacji mechanicznej

Wentylacja wywiewna polega na wywiewaniu powietrza z pomieszczeń, dzięki czemu wskutek wytworzonego podciśnienia powietrze zewnętrzne napływa drogą infiltracji przez nieszczelności z zewnątrz lub z sąsiednich pomieszczeń. System ten znajduje zastosowanie w pomieszczeniach raczej drugorzędnych lub wymagających niewielkiej wymiany powietrza, a więc w budynkach mieszkalnych, ustępach o małej ilości oczek, szatniach. W pomieszczeniach wymagających większych ilości powietrza stosowanie tylko mechanicznej wentylacji wywiewnej bez mechanicznej wentylacji nawiewnej jest niedopuszczalne.

WAŻN E: ^wpomieszczeniach z paleniskami na paliwo stale, płynne lub z urządzeniami gazowymi pobierającymi powietrze do spalania z pomieszczenia i z grawitacyjnym odprowadzeniem spalin przewodem od urządzenia stosowanie mechanicznej wentylacji wyciągowej jest zabronione [§ 150 ust. 9 Q 053].

Wentylacja nawiewna polega na doprowadzeniu powietrza do pomieszczenia i wytworzeniu nadciśnienia. Powietrze nawiewane musi być odpowiednio przygotowane (ogrzane w okresie zimy). System ten stosuje się w pomieszczeniach, które z racji swego charakteru były źródłem poważnego wychłodzenia, a więc stykającymi się z powietrzem zewnętrznym: hole, przedsionki teatrów, kin, domów towarowych, pawilony wystawowe, a także w pomieszczeniach, w których wydzielające się powietrze powodowałoby kondensację pary i niebezpieczne przeciągi. (Obecnie stosuje się przy wejściach tak zwane kurtyny powietrzne - nawiew odpowiednio ogrzanego powietrza).

Wentylacja nawiewno-wywiewna jest podstawowym systemem wentylacji mechanicznej. Sposób rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w pomieszczeniu decyduje o sposobie rozmieszczenia otworów nawiewnych i wywiewnych, czyli o doborze systemu wentylacji. Jako zasadę należy przyjąć, że wybrany system powinien zapewnić równomierny dopływ powietrza do strefy przebywania ludzi, przy czym powinni się oni znajdować w strefie nawiewanego powietrza. Powietrze usuwane z pomieszczenia należy zasysać jak najbliżej miejsc, gdzie wydzielają się zanieczyszczenia.

Różne kierunki przepływu powietrza w pomieszczeniach przedstawiono na schematach. Należy je traktować jako przykłady różnorodności rozwiązań, przy czym w praktyce stosowane są raczej systemy będące kombinacją niżej wymienionych:

1 ,		2		3
	j I I I		i 1 1 1	• T / . \ l. r
i
""i	i I I	mmi ; A .	i i !	. V,
i
	i		i
	I I	i	1 I

1.    Nawiew i wywiew powietrza górą - odprowadzenie nadmiaru ciepła oraz gazów i par lżejszych od powietrza.

2.    Nawiew górą, wywiew dołem - odprowadzenie gazów i par zdecydowanie cięższych od powietrza lub zanieczyszczeń pyłowych.

3.    Nawiew dołem, wywiew górą - odprowadzanie nadmiaru ciepła oraz gazów i par lżejszych od powietrza.

Klimatyzacja

Jest to utrzymywanie odpowiednich warunków klimatycznych: ciśnienia, temperatury, wilgotności oraz składu chemicznego powietrza - wolnego od zanieczyszczeń w zamkniętych pomieszczeniach. Służą do tego specjalne urządzenia. Celem klimatyzacji jest zapewnienie właściwych warunków higienicznych i dobrego samopoczucia.

133