020 4

kryształu przez poślizg - rys.2.7. Wyjście dyslokacji na powierzchnie kryształu wywołuje na niej uskok równy wektorowi Burgersa.

Dyslokacja krawędziowa może również poruszać się w inny sposób , nazywany wspinaniem - rys.2.8. Polega on na zmianie położenia krawędzi ekstra-płaszczyzny wskutek odłączania lub przyłączania atomów. Proces ten jest uwarunkowany migracją dyfuzyjną wakansów i jest efektywny w temperaturach podwyższonych.

Dyslokacje śrubowe tworzą się w krysztale wskutek przesunięcia wzajemnego części kryształu w kierunku równoległym do linii dyslokacji - rys.2.9.

Rys. 2. 8. Ilustracja przemieszczania się dyslokacji krawędziowej przez wspinanie

Rys.2.9. Ilustracja dyslokacji śrubowej wg [2]

Rozważania dotyczące konturu dyslokacji śrubowej są analogiczne do dyslokacji krawędziowej. Różnica zaznacza się w kierun-j_cll wektora Burgersa. Dla dyslokacji śrubowej wektor Burgersa jest równoległy do jej linii. Również ten rodzaj dyslokacji może być zróżnicowany jako lewo- lub prawoskrętny.

poślizg dyslokacji śrubowej pod wpływem naprężeń stycznych prowadzi także do powstania na powierzchni kryształu uskoku, co jest utożsamiane z procesem jego odkształcenia -rys.2.10.

Dyslokacje mieszane cechują się dowolnym wektorem Burgersa. Można je rozpatrywać jako wzajemnie nakładające się dyslokacje krawędziowe i śrubowe. Wektor Burgersa dyslokacji mieszanych można rozłożyć na składową krawędziową i śrubową - rys.2.11.

Rys.2.10. Ilustaracja oksztalcenia plastycznego związanego z przemieszczeniem się dyslokacji: a) krawędziowej, b) śrubowej

^Rys.2.H. Pętla dyslokacji mieszanej wg [1]

37