023 4

NARKOTYKI

Pomoc przedlekarska: u pacjenta przytomnego sprowokować wymioty, podać wodę

(dzieci - 5 ml/kg masy ciała; dorośli - 300-500ml)

Pomoc lekarska:

►    podanie neuroleptyków blokujących receptory adrenergiczne i dopaminergiczne (blokada pobudzenia)

►    podanie leków obniżających ciśnienie krwi

►    leczenie objawowe

Z toksykologią środków uzależniających wiążą się następujące pojęcia i definicje:

1)    Uzależnienie lekowe (lekozależność)

stan psychiczny, a nieraz także fizyczny, spowodowany zażywaniem leku wywołującym potrzebę stałego przyjmowania 1 lub wielu leków.

2)    Nałóg    jest stanem powodującym przymus zażywania danego środka

wywołującego uzależnienie psychiczne i fizyczne.

3)    Przyzwyczajenie (nawyk) jest stanem powodującym pragnienie, a nie przymus, zażywania danego

środka.

4)    Tolerancja    określa zjawisko obniżenia skutków działania dawki, co prowadzi do jej

zwiększania w celu uzyskania zamierzonego działania farmakologicznego.

5)    Zespół abstynencyjny (odstawienny)

zespół objawów o różnym nasileniu, pojawiających się z chwilą zaprzestania lub znacznego ograniczenia przyjmowania substancji psychoaktywnej, którą uprzednio stosowano przez dłuższy czas i w odpowiednio dużych dawkach.

Objawy zespołu abstynencyjnego mogą mieć charakter:

■ somatyczny - wynik obniżonego stężenie substancji - np. nudności, biegunka, drżenia mięśniowe,

podwyższone ciśnienie tętnicze

• psychiczny - zaburzenia emocjonalne, głód narkotyku

Wykrywanie alkaloidów w materiale biologicznym

Można wymienić dwa główne cele badań materiału biologicznego na obecność narkotyków:

•    dla potrzeb sądowych, to jest w celu wykrycia w materiale biologicznym substancji podlegających kontroli (dodatni wynik badania próbki może spowodować zaskarżenie i skazanie osoby, od której pobrano próbkę)

•    dla potrzeb diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych (tzn. w celu ustalenia przyczyny intoksykacji lub kontroli abstynencji od narkotyku używanego wcześniej).

Ponieważ konsekwencją dodatnich wyników badania może być postępowanie kamę, użyte metody muszą ściśle odpowiadać zasadom toksykologii sądowej. Ogólną zasadą, która musi być przestrzegana w takich sytuacjach, jest potwierdzenie dodatnich wyników skriningu (metody immunologiczne) za pomocą innej metody analitycznej (np. chromatografia).

Wg zaleceń Brukselskiej Grupy Ekspertów materiałem z wyboru jest mocz, gdyż można go łatwo uzyskać w sposób nieinwazyjny, a ponadto narkotyki i ich metabolity pozostają w nim dłużej niż we krwi. Badanie krwi, a także śliny i włosów, jest trudniejsze i nie jest dotychczas powszechnie stosowane.

Metody stosowane do identyfikacji alkaloidów:

1.    testy barwne oparte na reakcjach charakterystycznych z odpowiednim odczynnikiem

2.    chromatografia (cienkowarstwowa, wysokosprawna chromatografia cieczowa)

3.    spektrofotometria w zakresie UY.