024 8

O Realna stopa procentowa i stopa od kapitału (renta) oscyluje z reguły poniżej stopy zysku. Fakt ten wyzwala zachowania proprodukcyjne utrzymujące rosnące trendy w rozwoju ekonomicznym.

© Przeciętna stopa zysku od kapitału zmieniała się bardzo nieznacznie w latach 1900-1950. Stopa ta wzrosła po roku 1950. Przy rosnącej produkcji doprowadziło to do zwiększenia dochodów (przy stałej produkcji — rosnące zyski).

© Występuje z reguły stabilność stopy zwrotu od kapitału (renta). Zatem każdy wzrost kapitału powoduje wzrost dochodów.

© Z reguły po załamaniu cyklu koniunkturalnego, przejściu okresu depresji, przeciętna stopa produkcji wynosi 3-4%. Stan ten powoduje dalszy rozwój:

—    siły roboczej (pracy),

—    inwestycji i technologii (kapitału).

Wnioski

) Główne źródła wzrostu gospodarczego to: ,

. wydajność pracy, inwestycje,

. wzrost zasobów pracy,

•    rozwój wydatków państwa (inwestycje rządowe, w tym militarne).

\ Klasycy ekonomii rozróżniali trzy czynniki rozwoju: j

•    pracę,

•    kapitał,

•    ziemię,

. w późniejszym okresie dostrzeżono czwarty czynnik — organizację.

Właściciele tych czynników wynagradzam są za swoje usługi w postaci:

• procentu — renty gruntowej.

f

płacy

i

V

\y. .,.

7.3. Funkcje produkcji, rodzaje i typy postępu technicznego

Zależności między produkcją a nakładami czynników produkcji opisuje się przy pomocy tzw. funkcji produkcji (funkcja Cobba-Douglasa):

P = a K^a L?

gdzie:

P — produkcja,

K — majątek produkcyjny,

L — praca żywa,

a, a, (3 — stałe parametry szacowane na podstawie materiału statystycznego.

^Funkcja produkcji ułatwia dokonanie wyboru metody wytwarzania, ponieważ stanowi ona zbiór alternatywnych metod, czyli różnych kombinacji kapitału i pracy""^

Funkcja produkcji -    / f

fWAu fon^j

kiOupCi&łu.

kapitał

Liczba kombinacji a = b^c

a — możliwe kombinacje, b — liczba konkurencyjnych metod wytwarzania, c — liczba grup towarowych, np. 2⁵ = 32.

Współczynnik kapitałochłonności:

k =

Al

AD

45