025

WPROWADZENIE

KLIMAT GÓRSKI

W tym rozdziale chciałbym zająć się klimatem obszarów górskich w piętrze lasów. Występuje on między innymi w Alpach, górach Ameryki Północnej (Sierra Nevada, Góry Skaliste) oraz w Nowej Zelandii. Zimy są tam surowe, okres wegetacyjny zaś krótki. Klimat jest kapryśny, a różnice temperatur pomiędzy zimą a latem ogromne. Początek okresu wegetacyjnego charakteryzuje się -bardzo dużymi wahaniami dobowych temperatur, co sprawia, że uprawa roślin jest dość trudna. Ogrody alpejskie to ogrody letnie. Drzewa klimatu górskiego mają zwykle nieduże liście zrzucane na zimę albo igły. Częste są to brzozy i olchy, znoszą one bowiem dobrze zarówno silne chłody, jak i upały. Gleby są najczęściej kwaśne. Przy dużych opadach rozwijają się torfowiska z grubym kobiercem mchów, w którym niewiele roślin jest w stanie się ukorzenić.

Poza lasami i torfowiskami znajdziemy tu jedynie niewysokie krzewy i krzewinki, jak wrzosy, wrzośce lub maliny, które są zdolne do przetrwania w tak surowych warunkach.

Rośliny alpejskie, rosnące powyżej górnej granicy zasięgu drzew, przystosowały się do surowego klimatu gór. Potrzebują dużo światła i wilgoci, a jednocześnie bardzo przepuszczalnej gleby, ich uprawa na niżu bywa zatem trudna. Wiele z nich, na przykład skalnice, goryczki lub krokusy, wytworzyło w toku ewolucji barwne i zdumiewająco duże w porównaniu z wielkością całej rośliny kwiaty, aby zwabić zapylające je owady.

s

Letni krajobraz, z lewej Niewiele jest drzew, które mogą przetrwać surową zimę w podgórskich rejonach Kanady. Większość z nich to drzewa iglaste, kilka gatunków gubiących liście oraz zimozielone krzewy. Ogrody szczycą się za to obfitością bylin,

^krajobraz górski obok Wiosną zbocza pokryte są tanami dzikich kwiatów - maków, jaskrów, stokrotek i złocieni. Kośną one między karłowatym i krzeu <a m i na kamienistych alpejskich łąkach.

30