3654574552

Wprowadzenie

sowania. Szczegółowe kwestie ujęte w tym rozdziale odnoszą się do struktury WPF, objaśnień przyjętych w niej wartości oraz procedury jej uchwalania i roli RIO w tej procedurze. Poza tym skoncentrowano się na relacjach między WPF a budżetem JST z punktu widzenia efektywnego zarządzania finansami samorządu terytorialnego.

Podstawową instytucją prawnofinansową organizacji zasobów pieniężnych JST jest budżet. Problematyka ta stanowi przedmiot rozważań w rozdziale V podręcznika. Budżet jako publiczny plan finansowy będący podstawą gospodarki zasobami publicznymi jest jednocześnie narzędziem zarządzania tymi zasobami przez JST. Wymaga to powiązania rocznych budżetów ze strategią rozwoju oraz WPF i planami inwestycyjnymi JST. Dzięki temu budżet staje się narzędziem finansowania nie tylko zadań bieżących, lecz także instrumentem realizacji strategicznych zamierzeń i wieloletnich projektów rozwojowych. Realizacja przez budżet JST jego funkcji znajduje odzwierciedlenie w strukturze wewnętrznej tego planu finansowego, jego treści i układzie, zawierających się w takich podstawowych zasadach budżetowych, jak zasada powszechności, jedności materialnej, równowagi budżetowej, szczegółowości i przejrzystości. Wiele miejsca w rozdziale zajmuje omówienie uchwały budżetowej oraz wymogów, jakie musi ona spełniać, będąc aktem planowania finansowego o charakterze sformalizowanym.

Rozdział VI został poświęcony dochodom JST. Przedstawiono pojęcie i zagadnienie podziału zasobów publicznych między państwem a samorządem terytorialnym w ujęciu doktrynalnym oraz normatywnym. Źródła dochodów JST i obowiązująca klasyfikacja tych dochodów zostały omówione z uwzględnieniem regulacji prawa międzynarodowego (Europejska Karta Samorządu Lokalnego¹) i prawa wewnętrznego (Konstytucja RP, ustawa o finansach publicznych oraz ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego²). Analiza obowiązujących rozwiązań uwzględnia także aspekt samodzielności finansowej JST w odniesieniu do poszczególnych kategorii źródeł dochodów, mianowicie dochodów własnych, w tym daninowych, oraz dochodów transferowych, w tym subwencji ogólnych i dotacji celowych.

W rozdziale VII przedstawiono pojęcie i rodzaje wydatków JST z uwzględnieniem poglądów ukształtowanych na płaszczyźnie doktrynalnej oraz regulacji normatywnej. Na podkreślenie zasługuje ustalenie pojęcia i charakteru wydatków JST jako wydatków publicznych, z uwzględnieniem również relacji między wydatkami a rozchodami publicznymi. W odrębnych podrozdziałach zaprezentowano problematykę zasad i prawnych form dokonywania wydatków JST a także klasyfikacji tych wydatków, z zastosowaniem różnych jej kryteriów. Szczególną uwagę przywiązano do wydatków przeznaczanych na finansowanie zadań zleconych z zakresu administracji rządowej i zadań własnych. W rozdziale tym nie pominięto także zagadnienia dotacji celowych przekazywanych z budżetu JST, które stanowią specyficzną prawną formę omawianych wydatków.

Przedmiotem rozdziału VIII jest dług publiczny i deficyt bu dżetowy JST. Szczegółowe kwestie przyczyn i form zadłużania się JST poprzedzono rozważaniami o charakterze ogólnym, dotyczącymi pojęcia długu publicznego, jego podstaw prawnych oraz zarządzania tego rodzaju długiem. Z uwagi na to, że bezpośrednią przyczyną zadłużania się

18

1

   Europejska Karta Samorządu Lokalnego, sporządzona w Strasburgu dnia 15 października 1985 r. (Dz. U. z 1994 r. Nr 124, poz. 607 ze sprost.).

2

   Ustawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 80, poz. 526 z późn. zm.).