026 5

Ze wzoru (2.6) mo/na obliczyć długość fali odpow iadają elektronowi po przebyciu różnicy potencjałów AV. Energia kinet>c/na takiego elektronu wynosi

J2c «AV

(2.7)

Z kolei podstawiają wartość ładunku elektronu e * 1.6- KF^C ora/ wartość jego inas> m ■ 9.1 • lO*³¹ kg uzyskamy:

. _ 1,224 |Q'*m    1.224 mn

Vav ⁼ V5v

dla napięcia AV s I0⁴ V jest A ■ 0.012 nm. co odpowiada długości fali promieni rentgenowskich. Jeżeli słuszna jest koncepcja de Broglie‘a. wiązka elektronów po-winna wykazywać zjawisko dyfrakcji, przechodząc przez kryształy lub odbijając się od nich. podobnie jak to się dzieje z promieniami rentgenow skimi. Zjawiska dyfrakcji elektronowej zostały odkryte przez Davissona. Germera. Thomsona, a takZe potwierdzone przez Szczemowikiego (1928). Zjawiska dyfrakcji odkryto także dla wiązek atomów helu. wodoru oraz dla neutronów. Koncepcja dc Brogl»e'a wzbogaciła naszą wiedzę o materii, a tak Zr metody badawcze (elektronografia. neutronografia). Stało się to kosztem poglądowości w naszych wyobrażeniach o budowie materii.

2.2. Zasada nieoznaczoności Heisenberga

Hipoteza dc Broglic'a o falach matem stała się źródłem inspiracji dla wielu badaczy. Powstały nowe metody matematyczne opisywania ruchu matem nazwane mechaniką falowy (Schrodmgcr. 1926) i mechaniką knon/owy (Hcisenherg. Dirac. 1925). Omówienie powyższych teorii wykracza poza ramy tego podręcznika. Możemy tu podać główne myśli przewodnie i wyniki tych teorii, niestety z duZymi uproszczeniami, stojącymi niekiedy na granicy kolizji ze ścisłością. Jesteśmy bowiem zmuszeni unikać jedynie ścisłego języka, jakim jest matematyka. Rozważmy najprostszy przypadek

Ruch falowy w jednym wymiarze, rozchodzący się w kierunku osi x. mo/na zapisać równaniem:

(28)

Funkcja y(xj) może oznaczać dowolną, zmieniającą się periodycznie wielkość, np.: odchylenie sprę/ystc. ciśnienie akustyczne, natężenie poła elektrycznego czy magnetycznego. yr_w jest amplitudą danej wielkości. (O = 2nv - częstością kołową. u - prędkością fazową (prędkość, z jaką faza drgań danej w ielkości przenosi się w kierunku osi *).

26