034 2

Wszystkie te odpowiedzi dotyczą politycznych aspektów górnictwa. Ale trudno to zauważyć, jeśli nie zna się pytań. Nie znając właściwych pytań, nie można odgadnąć odpowiedzi. Tak samo trudno jest znaleźć nawet oczywiste rozwiązania, gdy problem jest źle postawiony.

Rozwiązywanie problemów wygląda trochę tak jak poszukiwanie cennych antyków. Jeśli nie wiemy, czego szukamy, będziemy znajdować tylko stare rupiecie. Nowe wspaniałe pomysły tak bardzo różnią się od naszego obecnego sposobu rozumowania i tak bardzo nie przypominają właściwych rozwiązań, że nie można wpaść na nie przez czysty przypadek. Ale jeśli wiemy, czego szukamy, prawdopodobieństwo znalezienia wspaniałego rozwiązania gwałtownie rośnie.

Starożytny geniusz Archimedes wiele razy brał kąpiel i zawsze, kiedy wchodził do wanny, wzrastał w niej poziom wody. Ale dopiero gdy szukał sposobu wyznaczenia objętości korony królewskiej, dostrzegł we wzroście poziomu wody doskonałe rozwiązanie pomiaru objętości. Był tak podniecony, że nago wybiegł z łaźni. Aby dokonać tak fascynującego, przełomowego odkrycia, musimy mieć jasną wizję rozwiązania, którego poszukujemy. Wtedy my także je dostrzeżemy, gdy się na nie natkniemy.

3-1. Bez pytań nie ma odpowiedzi

Lista
Herbert Hoover
Stała stacja badawcza na biegunie południowym
Kongo Belgijskie
Górnictwo a polityka w XX w.
Herbert Hoover	Jak się nazywał znany inżynier górnictwa, który został prezydentem Stanów Zjednoczonych?
Stała stacja badawcza na biegunie południowym	Jaki projekt naukowy odegrał decydującą rolę w ograniczeniu roszczeń do wydobywania surowców naturalnych na Antarktydzie?
Kongo Belgijskie	O jakim kraju dysponującym złożami uranu myślał Albert Einstein, obawiając się, że może on wpaść w ręce hitlerowskich Niemiec, gdy wysyłał prezydentowi Franklinowi Roosevelto-wi list, w którym doradzał rozpoczęcie przez Stany Zjednoczone prac nad bombą atomową?

Sformułujmy problem na piśmie

Analfabetami XXI wieku będą nie ci, którzy nie umieją czytać i pisać, lecz ci, co nie potrafią się uczyć, oduczać i na nowo uczyć.

- Alvin Toffi.er, autor Szoku przyszłości

r

Istotne problemy mają wiele cech charakterystycznych, lecz zaczynają się od tego, że ktoś formułuje je na piśmie. Problem trzeba zapisać. Zapisać myśl to jakby tchnąć w nią życie. Tak więc zapiszmy sformułowanie problemu, który chcemy rozwiązać, chyba że czeka nas rychła śmierć.

Sformułowanie problemu sprawia, że możemy skupić na nim umysł. Podobnie jak skupiona wiązka światła laserowego może przeciąć metal, tak samo skupiony umysł może rozgryźć najtwardszy problem. Sformułowanie problemu powoduje wprowadzenie umysłu w taki stan skupienia.

Będzie nas kusić, by zignorować to zalecenie. Pomyślimy: „Znamy problem. Nie musimy zapisywać, o co w nim chodzi”. Wolelibyśmy się nad nim zastanowić. Ale nie spodziewajmy się, że w ten sposób uda się nam znaleźć błyskotliwe rozwiązanie. Nic z tego. Aby tak się stało, musimy sformułować problem na piśmie.

Zacznijmy od jego krótkiego scharakteryzowania. W kilku, najwyżej dwudziestu pięciu, słowach opiszmy jego istotę. Zwykle dwadzieścia pięć

3-2. Sformułowanie problemu na piśmie

Problem	Dlaczego MUSI on być rozwiązany	Następny krok
Zmniejszyć zwroty towarów	Zwroty pożerają naszą marżę	Zidentyfikowanie trzech głównych przyczyn ich zwrotów
Zarobić więcej pieniędzy	Trzeba opłacić studia dzieci	Poprosić o podwyżkę
Trzykrotnie zwiększyć sprzedaż w Europie	Zbyt mały efekt skali, żeby przynosić zyski	Zwiększyć sprzedaż w Monachium
Zlikwidować głód na święcie	Głód jest czymś odrażającym, skoro jest tyle żywności na świecie	Zastosować rozumowanie metodą Einsteina
Dach przecieka	Sufit i dywany się niszczą	Wymienić dachówki

i Właściwy problem 35