0357

Źródła promieniowania gamma. Najdogodniejszym źródłem promieniowania elektromagnetycznego dla celów medycznych, głównie w radioterapii, obok stosowanego dotychczas ²²⁶Ra, są źródła izotopowe, przede wszystkim ^li0Co i ¹³⁷Cs. Źródła izotopowe zapewniają zasadniczą korzyść cenioną przez radioterapeutów: promieniowanie gamma tych źródeł jest jednorodne lub prawie jednorodne. Na przykład cez emituje wyłącznie fotony o energii 0,66 MeV. kobalt dwa rodzaje fotonów: 1,1 MeV i 1,3 MeV. Źródłem

Ryc. 19.5. Charakterystyczne widmo rentgenowskie (lampa z anodą wolframową): A — przy napięciu 65 keV (widmo ciągle), B — przy napięciu 100 keV (widmo ciągle z nałożonym widmem charakterystycznym).

promieniowania w urządzeniach izotopowych, zwanych popularnie bombami kobaltowymi lub cezowymi, jest bryłka pierwiastka radioaktywnego o aktywności od kilku do kilkudziesięciu tysięcy Ci. Jednorodne energetycznie promieniowanie przy względnie dużej energii kwantów ułatwia równomierne napromieniowanie ogniska chorobowego w głębi ciała stosunkowo dużą dawką, przy minimalnym obciążeniu skóry chorego (brak miękkiej składowej w wiązce promieniowania).

19.1.3. Źródła neutronów

Neutrony można otrzymać w reakcjach jądrowych, np. przez bombardowanie lekkich jąder promieniami radu lub polonu

;Bc(«, n)»C

względnie przez napromienienie ich fotonami o dostatecznej energii

,Be (y, n)“B

Silne źródła neutronów wytwarza się bombardując lekkie jądra cząstkami o dużych energiach, uzyskiwanymi w akceleratorach (protony, deutery, cząstki a, np.: 'Li (d, n) ⁸B -f- 15,02 MeV). Uzyskiwane w ten sposób neutrony mogą mieć energie od zera do kilkudziesięciu MeV. Strumienie neutronów o natężeniu dostatecznym do wywołania efektu biologicznego, a więc nadające się do praktycznego wykorzystania w medycynie, można uzyskiwać tylko w reaktorach atomowych.

363