0000076(1)

Odruch

Phillipsoriu

wyprostny

skrzyżowany

Odruch

masowy

Riddocha

dwufazową kiedy w ślad za zgięciem kończyny występuje jej prostowanie; zdarza się to w niecałkowitym przecięciu rdzenia.

W kurczowych porażeniach kończyn dolny ch {paraplegiu spastica j drażnienie jednej kończyny dolnej wywołuje niekiedy obok zgięcia tej kończyny prostowanie knńcz\m drugiej: jest to tzw. odruch wyprostnc skrzyżowany Phillipsona.

W razie całkowitego poprzecznego uszkodzenia rdzenia, odruchy obronne przyjąć mogą postać tzw. odruchu masowego opisanego przez Riddocha): skurcz mięśni brzucha z kurczowym skróceniem kończyn dolnych zgięciem , opróżnieniem pęcherza moczowego i kiszki stolcowej oraz poceniem się poniżej poziomu uszkodzenia rdzenia kręgowego. Taki odruc h masowy jest wynikiem rozlanego rozprzestrzeniania się bodźców czuciowych na rdzeń w zamian ograniczonego do pewnego odcinka, jak to ma miejsce w warunkach prawidłowych.

W przeciwieństwie do odruchów powierzchniowych i głębokich, które są odpowiedzią na określone bodźce, odruchy obronne mogą być wywołane przez rozmaite bodźce, jak np. kłucie, szczypanie, zimno, ruchv bierne, uderzenie. Bodźce te stosujemy zazwyczaj w sposób sumowany, tzn. utrzymując przez czas dłuższy ich działanie. Posługujemy się przeważnie dwoma sposobami dla wywołania odruchów obronnych. Sposób Babińskiego polega na mocnym ujmowaniu w fałd skóry grzbietu stopy, najlepiej tuż przy stawie skokowym i jej skręcaniu, sposób zaś Marie--Foix polega na raptownym biernym zgięciu ppdeszwowym palców i przedniej części stopy. Goldflam zwrócił uwagę, iż odruchy obronne zgięciowc mogą być dwojakiego rodzaju: trwałe, kiedy skrócenie kończyny utrzymuje się tak długo, jak długo trwa działanie bodźca, lub przestankowe, interrnitujące, kiedy pomimo działania drażnienia kończyna dolna na przemian zgina się i prostuje. Według Goldflama, w przypadkach, w których rozpoznanie kliniczne waha się pomiędzy guzem rdzenia a stwardnieniem rozsianym, słabo wyrażony odruch obronny przemawia przeciw obecności guza, a za stwardnieniem rozsianym, natomiast wzmożony odruch obronny, zwłaszcza jego typ przestankowy, bardziej za guzem.

Oznaczając poziom, poniżej którego dadzą się wywołać: odruchy obronne kończyn dolnych, określić można dolną granicę guza rdzenia Babiński i Jurkowski,. Badamy to w ten sposób, iż najpierw ujmujemy mocno w fałd skórę na grzbiecie stopy i w razie występowania odruchu obronnego, powtarzamy tę czynność coraz to wyżej — na udzie, brzuchu ild.. aż do poziomu, powyżej którego odruch obronny nic daje się już wywołać. Granicę górną uszkodzenia rdzenia określa poziom zaburzeń czucia powierzchniowego. Jeżeli uszkodzenie rdzenia leży powyżej odcinka D_1:,, wówczas mięśnie brzuszne biorą udział w odruchu obronnym.

O d i u e h \ w 1 o s o r u c h o w e. W uszkodzeniach poprzecznych rdzenia, ale również i w innych ( jak np. w jamistości rdzenia, w krwoto-

176