053 4

czaniu. Podobnie honowanie można wykonywać na dużej wiertarce słupowej, niezbędne jest jednak posiadanie głowic do honowania.

Cylindry, których maksymalne zużycie nie przekracza.0,1 mm można naprawiać bezpośrednio przez honowanie, z pominięciem wytaczania. Wstępne (zgrubne) honowanie należy wówczas wykonywać za pomocą kamieni o większym ziarnie (180—220), dogładzając wykańczająco przy użyciu drobnoziarnistych kamieni (320—500). -

Naprawa cylindra musi być wykonana odpowiednio dokładnie: maksymalna dopuszczalna owalizacja i stoż-kowość wytoczonej i honowanej gładzi cylindra nie może być większa niż 0,01 mną, przy czym powiększenie jej powyżej 0,02 mm zasadniczo dyskwalifikuje jakość naprawy.

Gładkość gładzi cylindrowej po ho-nowaniu powinna odpowiadać 9 klasie gładkości (średnia arytmetyczna wysokość mikronierówności powinna mieścić się w granicach 0,005—0,008 mm, a po spolerowaniu — 10 klasie gładkości (średnia wysokość mikronierówności 0,003—0,006 mm). Tłumacząc to na bardziej bezpośredni język — prze-honowana powierzchnia nie może mieć wyczuwalnych dotykiem nierówności, a jedynie może być pokryta niesłychanie drobnymi, nieregularnymi ryskami, trudno dostrzegalnymi gołym okiem. Po przepolerowaniu powierzchnia gładzi powinna być niemal lustrzanie gładka.

Średnica przehonowanego i przepole-rowanego cylindra powinna mieścić się w granicach tolerancji podanych w tablicy 9. Podano w niej dopuszczalne odchyłki wykonawcze i poszczególne wymiary naprawcze cylindrów najbardziej u nas popularnych motocykli.

Przy prawidłowo wykonywanej naprawie cylinder powinien być wytaczany i honowany zawsze na jeden z wymienionych wymiarów naprawczych z zachowaniem wymaganych tolerancji wykonawczych. Po dokładnym zmierzeniu średnicy przehonowanego cylindra zalicza się go do odpowiedniej grupy selekcyjnej i stosuje do niego tłok analogicznej grupy, co od razu zapewnia uzyskanie właściwego luzu tłoka. (Zasady selekcji i doboru tłoków omówione są w rozdziale 4.4).

Opisana wyżej zasada — jakkolwiek najbardziej racjonalna — może być stosowana jedynie przy zapewnieniu dostaw selekcjonowanych tłoków naprawczych, co w obecnych warunkach jest przeważnie nieosiągalne. Toteż jeżeli dysponuje się tylko jednym tłokiem naprawczym o ściśle określonej średnicy, cylinder trzeba wytaczać i ho-nować na konkretny wymiar odpowiadający średnicy posiadanego tłoka z uwzględnieniem jego grupy selekcyjnej (a więc i odpowiedniego luzu tłoka w cylindrze). Jest to sposób znacznie bardziej kłopotliwy, gdyż dla uzyskania prawidłowego luzu wymaga honowania otworu cylindra z dokładnością do ± 0,005 mm.

Tulejowanie cylindra

Cylindry żeliwne silników czterosu-wowych można naprawiać przez wtłaczanie tulei. Naprawę tego rodzaju stosuje się w przypadkach parokrotnie wytaczanych i znacznie zużytych cylindrów, których średnica nie pozwala na dalsze powiększanie, jak również w przypadku poważnych uszkodzeń gładzi cylindrowej (np. rysy o głębokości około 1—2 mm). Maksymalne średnice, do jakich można wytaczać cylindry najczęściej spotykanych w kraju motocykli zestawione są w tablicy 10.

Tuleje wykonuje się z wysokojakoś-ciowego żeliwa stopowego. Ze względu na trudności w uzyskaniu odpowiednich tulei, najlepiej wykonywać je przerabiając dostępne na rynku nowe lub używane tuleje pochodzące z silników samochodowych.

W celu uzyskania należytej przewód-: ności cieplnej, powierzchnie styku cylindra i tulei cylindrowej powinny być jak najbardziej gładkie. Dlatego wytoczony do wstawienia tulei cylinder

53