140 Rehabilitacja kardiologiczna
tecznic przydatni dla zakładów zajmujących sit; chorobami narządu ruchu. Mogą pracować po dodatkowym przeszkoleniu w zakładach rehabilitacji kardiologicznej i pulmonologicznej. Ich szkolenie zmierza przede wszystkim do opanowania technologii i aplikacji niektórych zawodów i zajęć w procesie rehabilitacji z przewagą elementów psychologicznych i pedagogicznych, przy niedoborze elementów ruchowych. Techników terapii zajęciowej dla potrzeb rehabilitacji narządu ruchu trzeba przygotowywać w szkołach wspólnych z technikami usprawniania ruchowego.
Dopiero od niedawna posiadamy Szkołę Asystentów Społecznych w Warszawie. Inne miasta również zamierzają powołać do życia tego rodzaju szkoły. Do tego czasu posługujemy się asystentami społecznymi przeszkolonymi przywarszta-towo, którzy spełniają dobrze swoje zadania. Asystent społeczny musi zabezpieczać podstawowe interesy chorego i dopilnować przede wszystkim utrzymania więzi chorego z jego macierzystym zakładem pracy.
Nie znam w Polsce uniwersytetu, który byłby zainteresowany w przygotowywaniu psychologów klinicznych, dla potrzeb rehabilitacji. Jakkolwiek Uniwersytet Warszawski i Poznański podejmuje w tym kierunku pewne wysiłki, nie dały one jednak praktycznego wyniku. Psycholodzy przywarsztatowo opanowują podstawowe zagadnienia.
Byłoby niezbędne organizowanie dla psychologów zatrudnionych w lecznictwie odpowiednich kursów doskonalenia, na których mogliby oni poznawać specyfikę medyczną psychologii stosowanej. Kształtuje się ukierunkowywanie również psychologów w zakresie rehabilitacji chorych z chorobami narządu ruchu i chorobami wewnętrznymi. Trzeba byłoby rozwinąć specjalność psychologii klinicznej, stwarzając podgrupę psychologów zawodoznawców. którzy dopomagaliby w wyborze zawodu i przystosowaniu inwalidów’ do przejścia do nowych warunków pracy wr razie, kiedy zachodzi ku temu potrzeba.
W rehabilitacji, w szczególności chorych z uszkodzeniem narządu ruchu, istnieje duże zapotrzebowanie na techników ortopedycznych, którzy byliby zdolni do przystosowywania dla pacjenta odpowiednich przedmiotów’ ortopedycznych, protez i aparatów. Technik ortopedyczny musi być człowiekiem wielostronnie wykształconym, który opanował podstawy anatomiczne, fizjologiczne i bio-mechaniczne, a także pełną zdolność montażu właściwych pomocy z prostych półfabrykatów. Te pomoce często decydują o wyniku rehabilitacyjnym, w szczególności w przypadkach porażeń kończyn dolnych lub górnych.
Rehabilitacja jest jedną z nielicznych dziedzin medycyny, a w szczególności medycyny socjalnej, która wymaga licznej kadry specjalistów’ z różnych dziedzin. Istotą bowiem definicji rehabilitacji jest podjęcie skoordynowanego wysiłku w wielu dziedzinach dla uzyskania możliwie jak najszybszego powrotu człowieka do czynnego życia społecznego.
PIŚMIENNICTWO
Alichniewicz A., Dziwisz M.: Wybrane zagadnienia z chirurgii zarostowych chorób tętnic obwodowych i możliwości balneologicznego leczenia chorych operowanych; wyd. Wrocławskiego Tow. Nauk., dodatek, 1, 223, 1967 — Askanas Z., Ostrowska W., Siek S.: Osobowość chorego a zawał serca; Pol. Tyg. Lek., 35, 1327, 1965. — Askanas Z., Ostrowska 11., Siek S.: Ocena sylwetki psychicznej chorych ze świeżym zawałem serca; Pol. Tyg. Lek., 33, 1268, 1966. — Askanas Z., Popiel M., Rudnicki S., Slidziewski K.: Rehabilitacja wewnątrzkliniczna w świeżym zawale serca. Pol. Tyg. Lek., 30, 1148. 1966. — Askanas Z., Chart U., Pawińska A., Rudnicki S., Slidziewski K.: Ocena rehabilitacji sanatoryjnej po świeżo przebytym zawale serca. Pol. Tyg. Lek., 31, 1196, 1966 — Askanas Z., Siek S., Ostrowska H.: Udział psychologa w rehabilitacji chorego ze świeżym zawałem serca. Pol. Tyg. Lek., 34, 1308, 1966. — Askanas Z., Slidziewski K., Rudnicki S., Pawińska A.: Materiały do seminarium w Noor-dwijk aan Zee. Instytut Kardiologii, Warszawa 1967. — Askanas Z.: Reanimacja Kardiologiczna. PZWL, Warszawa 1967. — Askanas Z.: Rehabilitacja chorych ze świeżym zawałem serca. Kardiologia Polska, 3, 149, 1969. — Askanas Z., Rudnicki S., Tymińska K., Barylak J.: Ocena efektywności metody szpitalnej rehabilitacji fizycznej chorych ze świeżym zawałem serca; Kardiologia Polska 1, 17, 1970.
Bielicki B.: Zwalczanie inhibicji proprioceptywnej w porażeniach kurczowych operacjami na układzie ścięgnisto-mięśniowym. Praca doktorska, 1969.
Cegliiiski S.: Wskazania i przeciwwskazania do leczenia uzdrowiskowego. PZWL, Warszawa 1968. — Ceremużyński L.: Znamiona hypadrenii w świeżym zawale serca. Pol. Arch. Med. Wewn., 3, 293, 1967. — Chrościcki A., Jazienicka-Wytyczak K.: Rehabilitacja po zabiegach kardiochirurgicznych w kardiologicznym sanatorium w Polanicy Zdroju; Wiadomości Uzdrowiskowe, 2, 67, 1965. — Chrościcki A., Radziwoń-Ma-terska T., Swiderski J.: Wady wrodzone serca u dzieci; PZWL, Warszawa 1965 i 1967. — Chrościcki A., Jazienicka-Wytyczak K.: Rehabilitacja po zabiegach kardiochirurgicznych w Kardiologicznym Sanatorium Dziecięcym w Polanicy Zdroju; Wiadomości Uzdrowiskowe, 2—4, 1966. — Chrościcki A.: Zagadnienia wad wrodzonych serca u dzieci; Materiały z konferencji SOZ w Bukareszcie; wyd. Instytut Kardiologii AM, 1965. — Czapów G., Czapów Cz.: Psychodrama; wyd. PWN, Warszawa 1969.
Dega W.: Rehabilitacja jako integralna część opieki zdrowotnej; Zdrowie Publiczne, 2. 1969. — Dobrowolski W. K. (pod red.): Gimnastyka lecznicza, PZWL, Warszawa. 1965. — Dollard J., Miller E.: Osobowość i psychoterapia. PWN, Warszawa 1967. — Dziwisz M.: Wskazania i przeciwwskazania do uzdrowiskowego leczenia chorób naczyń obwodowych w Lądku Zdroju; Wiadomości Uzdrowiskowe, 2, 188, 1967.— Dziwisz M.; Leczenie uzdrowiskowe chorób naczyń obwodowych w Lądku Zdroju; Wiadomości Uzdrowiskowe. 2, 195, 1967. — Dymecki J.: Zawały na pograniczu rejonów unaczynienia mózgowego, ich cechy morfologiczne i warunki powstawania; Neu-rol. Neurochir. i Psych. Pol., 16, 3, 1966.
Falkiewicz A., Warszylewicz L., Wojciechowski F.: Uzdrowiskowa rehabilitacja po zabiegach kardiochirurgicznych; Wiadomości Uzdrowiskowe, 2, 59, 1965.
Uausmanowa Zielińska S., Duma A.: Leczenie usprawniające chorych po udarach mózgowych. Terapia Współczesna. PZWL, Warszawa, 1967. — llilgard E. R.: Wprowadzenie do psychologii; PWN, Warszawa, 1967. — llulek A.: Terapia i praktyka rehabilitacji inwalidów; PZWL, Warszawa, 1969.