100620

Rozdział 8

po . v,_CA PLASTYCZNOŚCI, WYTRZYMAŁOŚĆ NA ROZCIĄG ANIE. TWARDOŚĆ I CIĄGLI WOŚĆ

Wprowadzenie

Wszystkie materiały charakteryzuje granica sprężystości, po przekroczeniu której zaczyna się coś w nich dziać. Całkowicie kruche maieriah pękają albo gwałtownie (j*k szkło), ałbo stopniowo (j^ beton lub beton zbrojony) Większość materiałów technicznych czym to nieco odmiennie, odkształcają się one plastycznie lub zmieniają swoje kształty trwale Jest bardzo ważne wiedzieć, kiedy i jak się one odkształcają - umożliwia to projektowanie konstrukcji mogących przenieść obciążenia eksploatacyjne bez trwałych odkształceń, a także projektowanie walcarek, pras do blach i ma-kaczych, które będą wystarczająco wytrzymałe, bv spowodować adanc odkształcenia w kształtowanym matenałe Badam n to rozciągając

SEEESZ-#*¹ “    ^lub    je na maszs^do

SpffńsloK liniowa i nieliniowa; właściwości asprężyste ^3 rysunku 8.1 przedstawieni v_r-«

"^rtrni,lł «ⁱaacza_Wce₈o s* idealna uT* ^naP^r<^Zenie-odb*tałceme dla °P^eprawoHocke afrozdz 3) ^ntaW(ł sprężystością. Właściwość i: ^ **>«k* maienah. charakL™ .

" °^ą,Caęiaej Piajmuj^S ?e 5°^Wł Czystością dla mahch

fafawłww^,    wynaca' moduł^Y^¹⁶ w P^rz>P^adku

możemy ₀ ******** objętości pome*£ °?“^ztalcen>a sprężystego.

płaska • * ⁷"*^{0UC od}«ł*Rc -matC    ° ^maleria! sprężysty.

Na rysunku 8.2 przedstawiono materiał o sprężystości nieliniowej Taką krzywą napręzcmc-odkszialccmc charakteryzuje się guma, mająca możliwość rozciągania się do bardzo dużych odkształceń (ok. 5). Materiał jest ciągle sprężysty, jeśli odciążymy' go, powróci do stanu początkowego tą samą drogą co podczas obciążania i cała energia przypadająca na jednostkę objętości, zmagazynowana podczas obciążania, będzie odzyskana podczas odciążania -dlatego katapulty są tak groźne.

-2

e

1

200

Rys. 8.1. zależność naprężcmc-odkształccnic dla materiałów charakteryzujących się spręży stością liniową Osie opisano dla materiału takiego jak stal

Powierzchnia = energia odkształcenia

sprężystego U^cl zmagazynowana w materiale przypadająca na jednostkę

objętości / ode

Ry*. 8.2. Zależność naprężcme-odkształcenie dla materiałów charaktcnżujących się sprężystością nieliniową. Osie opisano dla materiału takiego jak guma

rysunku 8.3 przedstawiono trzeci rodzaj sprężystego zachowania się ^atenału, Jest on określany mianem aspręzystości. Wszystkie materiały wy-^sprężystość w pewnym wąskim zakresie: nawet wówczas, gdy sa one jJJjJBtoainie sprężyste, krzywa obciążania nie odpowiada dokładnie krzywej - energia jest rozpraszana (odpowiednio do zakres*cwanego ob* gdy materiał jest obciążany i odciążany cyklicznie.