2. Znormalizowane elementy rysunku techniczni
ego
Lm u kreskowa gruba
- oznaczanie dopuszczalnych obszarów obróbki powierzchniowej.
Linia gruba z długą kreską i z kropką
- położenie płaszczyzn przekrojów,
- oznaczanie ograniczonych obszarów (obróbka cieplna, obszar pomiarowy).
Linia cienka z długą kreską i z dwoma kropkami
- zarysy części przyległych,
- skrajne położenia części ruchomych,
- linie środków ciężkości,
- zarysy pierwotne przed kształtowaniem i inne.
Wybrana do rysowania grupa grubości linii zależy od wielkości rysowanego przedmiotu, stopnia złożoności jego budowy, a także od przeznaczenia rysunku. Uprzywilejowana jest grupa 0,5 i 0,7.
W rysunku technicznym maszynowym i w ręcznym wykonaniu rysunków na formacie, w tabliczce rysunkowej stosowany jest znormalizowany wzór pisma: pismo pochyle typu A i B. Pismo to charakteryzuje się tym, że kąt pochylenia pisma wynosi 75° od poziomu (tys. 2.7a).
Wielkość nominalna pisma jest określona wysokością h zarysu wielkich liter (wersaliki) Dopuszczone jest pismo normalne o wysokości: h= 1,8; 2,5; 3,5; 5; 7; 10; 14 i 20 mm.
W tablicy 2.3 pokazano zalecane wysokości pisma technicznego pochyłego, w zależności od formatu rysunku technicznego maszynowego i z przeznaczeniem do kopiowania.
Tablica 2.3
Zalecane wysokości pisma technicznego, mm
Format arkusza |
Wysokość pisma h w napisach | |
głównych |
pomocniczych | |
A0 i większe |
14 i 10 |
10 i 7 |
Al i A2 |
10 i 7 |
7 i 5 |
A3 i A4 |
715 |
5 i 3,5 |
PN EN ISO 3098-0:2002 Dokumentacja techniczna wyrobu. Pismo PN EN ISO 3098-2:2002 Dokumentacja techniczna wyrobu. Pismo PN EN ISO 3098-3:2002 Dokumentacja techniczna wyrobu. Pismo PN EN ISO 3098-4:2002 Dokumentacja techniczna wyrobu. Pismo alfabetu hańskiego
PN EN ISO3098-5:2002 Dokumentacja techniczna wyrobu. Pismo i znaki w projektowaniu wspomaganym komputerowo (CAD)
część 0: Zasady ogólne
część 2: Alfabet łaciński, cyfry I znaki
część 3: Alfabet grecki
część 4: Znaki diaktryczne i specjalne
część 5: Pismo alfabetu łacińskiego, cyfry
2. Znormalizowane elementy rysunku technicznego
Z podstawowego parametru pisma, wymiaru wysokości h wynikają pozostałe zależności określające grubość linii liter d, odległość między literami, wyrazami, odległość między wierszami (podziałka) itp. Zależności te dla przykładowych wysokości pisma typu B pokazano na rysunku 2.7 b,c,d oraz w tablicy 2.4.
Rys. 2.7. Wielkości charakterystyczne pisma technicznego [PN-EN ISO 3098-0]:
a - pochylenie pisma pochyłego, b - wymiary dla liter wielkich i małych ze znakami diakrytycznymi, c—wymiary dla liter wielkich i małych bez znaków diakrytycznych, d - wymiary tylko dla wielkich liter
Tablica 2.4
Wymiary wielkości charakterystycznych pisma technicznego typu B
Cechy charakterystyczne | ||||||||
Nazwa i oznaczenie |
Krotność h |
Wymiary, mm | ||||||
Wysokość pisma (wysokość liter wielkich i cyfr) |
h |
(10/10)-A |
2,5 |
3,5 |
5,0 |
7,0 |
10,0 |
14,0 |
Wysokość liter małych |
Cl |
(7/10)-A |
1,75 |
2,5 |
3,5 |
5 |
7 |
10 |
Część dolna liter małych |
Ci |
(3/10)A |
0,75 |
1,05 |
1,5 |
2,1 |
3 |
4,2 |
Część górna liter małych |
C) |
(3/10)A |
0,75 |
1,05 |
1,5 |
2,1 |
3 |
4,2 |
Pole znaków diakrytycznych |
f |
(4/10)A |
1 |
1,4 |
2 |
2,8 |
4 |
5,6 |